Ιγνάτης Ψάνης
Ένας “καταπράσινος” οικολόγος, Kαλαματιανός στην καταγωγή μα χρόνια πια πολιτογραφημένος Μυτιληνιός, ο Μιχάλης Μπάρκας, με πάρα πολλά “ένσημα” και “εύσημα” στη μελέτη και στην προστασία του περιβάλλοντος, μας παρουσιάζει και μας περιγράφει με μία χειμαρρώδη συνέντευξή του την ομορφιά και τη μοναδικότητα της βιοποικιλότητας του νησιού μας. Αποσπάσματα της συνέντευξης δημοσιεύουμε, στηριζόμενοι στο αντίστοιχο video άρθρο του emprosnet.
Η Λέσβος βρίσκεται στην πρώτη θέση με τους περισσότερους και μεγαλύτερος υγροτόπους από όλα τα νησιά του Αιγαίου, υγρότοποι που συμβάλουν στη διατήρηση σημαντικών οικολογικών διαδικασιών, στην προστασία της βιοποικιλότητας, των εδαφών, και των τοπίων μοναδικής αισθητικής αξίας. «Όπως πολύ καλά ξέρουμε στη Λέσβο το πλούσιο φυσικό περιβάλλον δίνει ευκαιρίες οικοτουριστικής ανάπτυξης (Απολιθωμένο δάσος και birdwatching), συμβάλει στην επιστημονική έρευνα και στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, στην προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αλλά και πόρων των οποίων η αξία δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί».
«Έχουμε την τύχη να ζούμε σε αυτό το ευλογημένο νησί που το χαρακτηρίζει η μεγάλη ποικιλότητα των οικοσυστημάτων» και έκανε αναφορά ενδεικτικά στο όρος Όλυμπος, στο μεγάλο Πευκοδάσος, στους υγροτόπους της Καλλονής, στον ελαιώνας της Λέσβου & στους καστανιώνες – που αποτελούν ανθρωπογενές οικοσύστημα- κά που όπως τόνισε αποτελούν εντελώς διαφορετικά οικοσυστήματα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο απαντώνται στην Λέσβο τόσα διαφορετικά είδη πανίδας και χλωρίδας.
Υπολογίζεται ότι η χλωρίδα της Λέσβου περιλαμβάνει περισσότερες από 1500 φυτικές ταξινομικές μονάδες (taxa) ενώ η Κρήτη που είναι 5,5 φορές μεγαλύτερη έχει περίπου 1800 είδη. «Δεν έχουμε κάποια ενδημικά είδη αντίστοιχα που έχει η Κρήτη (..) η γειτνίασή μας με την Ασία έχει πάρα πολλά είδη που εμφανίζονται εδώ και μόνο στην Ασία, δηλαδή ο γνωστός σκίουρος της Λέσβου είναι ένα ασιατικό είδος που εμφανίζεται στην Ευρώπη μόνο εδώ. Το ροδόδεντρο που είναι ένας κίτρινος θάμνος βρίσκεται στον Πόντο, στις βόρειες ακτές της Τουρκίας και στην Γεωργία, ενώ στην Ευρώπη εντοπίζεται μόνο στην Λέσβο. Αντίστοιχα έχουμε κάποια είδη πουλιών όπως ο Λευκοτσομπανάκος, το Σμυρνοτσίχλονο. Επίσης τα τελευταία χρόνια έχουμε δει να φωλιάζει στο νησί μας μία Δεκαοχτούρα που εντοπιζόταν μόνο στην Τουρκία. Αυτά είναι ιδιαίτερα πουλιά τα οποία εντοπίζονται σχετικά εύκολα στην Λέσβο» είπε και πρόσθεσε ότι υπάρχουν στο νησί μας η γνωστή ορχιδέα comperia comperiana στην Αγιάσο, άγριες τουλίπες σε συγκεκριμένες περιοχές στα βουνά του Λεπέτυμνου, του Ολύμπου & της Βρίσας κά
Στην Λέσβο έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα περίπου 330 είδη πουλιών στη Λέσβο από τα 450 που έχουν καταγραφεί σε όλη την Ελλάδα. «Δηλαδή 3 στα 4 πουλιά που απαντώνται σε όλη την Ελλάδα μπορείς να τα δεις στην Λέσβο. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε έρχονται τόσες χιλιάδες πουλάκηδες και αυτή τη περίοδο (15 Απριλίου – τέλος Μαΐου) τα ξενοδοχεία της κεντρικής Λέσβου και του Μολύβου δέχονται τόσους επισκέπτες της φύσης που έρχονται μόνο και μόνο γι’ αυτό το λόγο».
Πράσινο Πανεπιστήμιο
Αυτές τις σημαντικές πληροφορίες είχαν την τύχη να συλλέξουν και μαθητές/τριες από 3 σχολεία κατά την επίσκεψή τους στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος συνεργασίας ERASMUS+.
Οι μαθητές/τριες του Πρότυπου Λυκείου Μυτιλήνης με τη συνοδεία καθηγητών/τριων τους όπως και συνάδελφοι τους από την Τσεχία και τη Νορβηγία, επισκέφθηκαν αρχικά το Εργαστήριο Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Τμήματος Γεωγραφίας, όπου η καθηγήτρια Θεοδώρα Πετανίδου με τους συνεργάτες της, τους μίλησαν για την αξία των επικονιαστών στο φυσικό περιβάλλον και τον άνθρωπο, και τους παρουσίασαν τη Μελισσοθήκη του Αιγαίου, που περιλαμβάνει περίπου 200.000 έντομα επικονιαστές (κυρίως άγριες μέλισσες, αλλά και σφήκες, μύγες, σκαθάρια, και πεταλούδες) και έχουν συλλεγεί συστηματικά στην περιοχή του νησιωτικού Αιγαίου, ίσως το θερμότερο σημείο βιοποικιλότητας του κόσμου.
Ιδρυτικός στόχος του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι η προαγωγή της ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προστασίας, τόσο στο Αιγαίο όσο και στην ευρύτερη εθνική και διεθνή κοινότητα. Στο πλαίσιο αυτό σημαντική για την επιτροπή «Πράσινο Πανεπιστήμιο» η δημιουργία και υποστήριξη πρωτοβουλιών της ακαδημαϊκής κοινότητας και η διασύνδεση τους με την τοπική κοινωνία των νησιών του Αιγαίου. «Στόχος της Επιτροπής είναι η ανταλλαγή γνώσεων που υπάρχει ούτως ή άλλως στο Πανεπιστήμιο και να μεταφερθεί αυτή η γνώση προς την τοπική κοινωνία για να την εκμεταλλευτεί προς όφελος όλων». Τέλος δεν παρέλειψε να σχολιάσει το γεγονός ότι το Πανεπιστήμιο Αιγαίου δεν κλήθηκε στην σύσκεψη που έγινε στην Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής για την διαχείριση του νερού παρόλο που όπως είπε παρόλο που υπάρχει το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Τμήμα Γεωγραφίας και Ωκεανογραφίας & Θαλάσσιων Βιοεπιστημών με το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό που θα μπορούσαν να «εκμεταλλευτούν».