Πολύχνιτος, Πολυχνίτος ή Πολιχνίτος; Ποια είναι η ορθή γραφή;

Η σύγχυση για την ορθή γραφή του ονόματος του της κωμοπόλεώς μας εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι σήμερα. Διάφορες ερμηνείες, απόψεις, ετυμολογίες διαδέχονται ή μια την άλλη χωρίς να υπάρχει μία σαφής και ξεκάθαρη τοποθέτηση.

Αυτό ακριβώς θα προσπαθήσουμε να κάνουμε στο σημερινό μας άρθρο, να ξεκαθαρίσουμε, να αποσαφηνίσουμε το θέμα με όρους ιστορικούς, ετυμολογικούς και αυτούς που η Δημόσια Διοίκηση με τις αρμόδιες υπηρεσίες της καθόρισε.

Ασφαλής αφετηρία της  έρευνάς μας υπήρξαν τα επίσημα έγγραφα (ΦΕΚ) το Ελληνικού κράτους.

 Έτσι στο ΦΕΚ 116Α – 28/05/1918 ορίζεται η “Σύσταση της κοινότητας με έδρα τον οικισμό Πολύχνιτος“. Διαβάζουμε, λοιπόν, ότι γράφεται και προφέρεται η κοινότητα (τότε) “Πολύχνιτος“.

Και αυτή η γραφή υπάρχει στα επίσημα κείμενα μέχρι τις 16/10/1940, όταν διαβάζουμε:

“16/10/1940

Το όνομα του οικισμού Πολύχνιτος της κοινότητας διορθώνεται σε Πολιχνίτο“

Από τότε και με ελάχιστες εξαιρέσεις κυριαρχεί στα επίσημα έγγραφα το όνομα “Πολιχνίτος“.

Στο υπ’ αρίθμ.ΦΕΚ 277Α – 13/12/1947 διαβάζουμε :”ΦΕΚ 277Α – 13/12/1947

Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Πολιχνίτου“.

Στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές του 1951 διαβάζουμε:

Πολιχνίτος: Δήμος Πολιχνίτου……..Κατσάνης Ε. 1662, Καρακλάς Γ. 826

………………………………………………………….

Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, 19 Ιανουαρίου 1962, τεύχος δεύτερον, αριθμός φύλου 16, διαβάζουμε:

Έχοντες υπ ‘όψιν

1…2…3…

4. Τας περί της ορθής εκφοράς των ονομάτων των Δήμων, των Πόλεων, κωμοπόλεων και Χωρίων γνωμοδοτήσεις του παρά τω Υπουργείω Εσωτερικών Συμβουλίου Τοπωνυμιών.

Κυρούμεν….(πρόκειται για τα αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού το 1961)

2.Γηροκομείον Δαμανδρίου, το…27

3. Σκάλα, η…175

———————————————————–

Στις βουλευτικές εκλογές του 1981 η κωμόπολή μας γράφεται “δήμος Πολιχνίτου“.

………………………………………………………….

Στις δημοτικές εκλογές του 2023 διαβάζουμε: Δημοτική Ενότητα Πολιχνίτου.

Προφανώς, οι κρατικές υπηρεσίες, όταν ασχολήθηκαν ονοματοθεσία χωριών και πόλεων και την ορθή γραφή τους, προέκριναν ότι η κωμόπολή μας προκύπτει από το “πολίχνη” ή  “πολίχνιον, που σημαίνει μικρή πόλη, όπως εξηγήσαμε και σε προηγούμενο άρθρο μας.

Για τη γραφή “Πολύχνιτος” προφανώς στηρίχτηκαν στην ερμηνεία ότι το όνομα προκύπτει από τα “πολλά ίχνη”, από τη σύνθεση δηλαδή του επιθέτου «πολύς”+”ίχνος”».

 Λαμβάνοντας υπόψιν ότι το θέμα “πολυ-“, όταν ακολουθείται από φωνήεν παραμένει αμετάβλητο πχ πολυ-άριθμος, πολυ-επίπεδος, πολυ-ηχής, πολύ-ϊχθυς, πολύ-οπτος,πολυ-υδρία, πολυ-ώροφος, θα μπορούσε να μας δώσει. μαζί με το θέμα “ιχν-” της λέξης “ίχνος” και την κατάληξη -ος το όνομα Πολύϊχν-ος.

Στην περίπτωση αυτή μένει αναιτιολόγητη η παρουσία του”ι” στη λέξη “Πολυϊχν(ι)τος”.

Άρα το δεύτερο συνθετικό δεν είναι η λέξη “ίχνος” αλλά η λέξη “ιχνίον”, που είναι το μικρό ίχνος και του οποίου το θέμα είναι ”ιχνι-” με την κατάληξη -τος, που μας έδωσε το όνομα «Πολυΐχνιτος» και απλουστεύοντας την προφορά, για λόγους συντομίας και ευφωνίας, «Πολύχνιτος».

Αν αντί για το επίθετο «πολύς» και το ουσιαστικό «ίχνος» ή «ιχνίον» συνθέσουμε την ονομασία της κωμόπολής μας από τα «πολλά+ίχνη» δεν αλλάζει τίποτα από την προηγούμενη ανάλυση, επειδή στη σύνθεση το επίθετο παίρνει το θέμα από το αρσενικό. γένος, ανεξάρτητα από το τι είναι το δεύτερο συνθετικό Άρα συνθέτουμε πάλι με τον ίδιο τρόπο.

Όμως και η ανάλυση του προηγούμενου άρθρου μας απορρίπτει αυτή την εκδοχή. Επιπλέον, τα επιχειρήματα του Τάσου Μακρή να ταυτιστούν η λέξη “ίχνος” με οικισμούς, μερικοί από τους οποίους είχαν εξαιρετική οργάνωση και ήταν πολυπληθείς είναι πειστικότατα. Και  σε μας μια τέτοια προσέγγιση λογαριάζεται δυσερμήνευτη, υπερβολική και αναιτιολόγητη.