Συμβολή της ηφαιστειότητας στην σεισμικότητα της περιοχής Σαντορίνης-Αμοργού

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Εθνικόν και Καποδιστριακόν

Πανεπιστήμιον Αθηνών

ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΧΗΜΕΙΑΣ

Καθηγητής Ακίνδυνος Κελεπερτζής

Στηριζόμενος σε γεωλογικά δεδομένα παραθέτω τις απόψεις μας για τα φαινόμενα της Σαντορίνης- Αμοργού.

Η περιοχή ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου, το οποίο περιλαμβάνει τα ηφαιστειακά πετρώματα της Μήλου, Νισύρου ,Μεθάνων και λοιπά. Αυτά έχουν προκύψει από την καταβύθιση της αφρικανικής πλάκας, νοτίως της Κρήτης. κάτω από την πλάκα του νοτίου Αιγαίου.
Λόγω του φαινομένου αυτού μάγμα από τον μανδύα ή άλλους μαγματικούς θαλάμους ανέρχεται προς τα πάνω διαμέσου τεκτονικά διερηγμένων πετρωμάτων με αποτέλεσμα την έκχυση στην επιφάνεια υπό μορφή ηφαιστείου.
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως συμβαίνει σήμερα στην περιοχή της Σαντορίνης το μάγμα δεν έρχεται μέχρι την επιφάνεια ή το θαλάσσιο πυθμένα αλλά εγκλωβίζεται σε βαθύτερα στρώματα και πιέζει τα υπερκείμενα πετρώματα της ατμόσφαιρας.
Τα ηφαιστειακά πετρώματα της Σαντορίνης αλλά και του υποθαλάσσιου χώρου εμφανίζουν στρωματοειδή διάταξη και περιλαμβάνουν συστατικά διαφόρων μεγεθών, όμως υπάρχουν και συμπαγής λάβες ποικίλης χημικής σύστασης.
Οι τάσεις του ανερχόμενου μάγματος προκαλούν ενεργοποίηση προϋπαρχόντων λόγω τεκτονικών ρηγμάτων και μπορεί να προκαλέσουν σεισμούς.
Λόγω της ύπαρξης αυτόν τον ρηγμάτων σε ανομοιογενές υπόβαθρο (συμπαγείς λάβες, εστρωμένα ηφαιστειακά) η διάρρηξη δεν είναι ομοιόμορφη κατά μήκος των ρηγμάτων και η εκλυόμενη ενέργεια μπορεί να προκαλέσει ταυτόχρονα αφενός μεν σεισμό που αντιστοιχεί σε μέρος της ενέργειας αφετέρου δε υποθαλάσσιες κατολισθήσεις των χαλαρών εστρωμένων πορωδών ηφαιστειακών.
Στις κατολιστήσεις αυτές βοηθούν και οι υδροθερμικές εξαλλοιώσεις των ορυκτών σε αργιλικά ορυκτά, τα οποία συμβάλλουν στην προσρόφηση νερού και μετάλλων και εγκλωβισμού εκλυόμενων αερίων και ενίσχυση των θαλάσσιων κατολισθήσεων.
Ίσως σ’ αυτό οφείλεται και η κατά διαστήματα υπόκωφη βοή που ακούν οι κάτοικοι.
Μετρήσεις των υποθαλάσσιων μεταβολών- αύξηση της θερμοκρασίας, των βαρέων μετάλλων, των εκλυόμενων αερίων κλπ θα είναι ενδεικτικές για την παύση ή συνέχιση των σεισμών και των κατολισθήσεων σε βάθος.