Ιγνάτης Ψάνης
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση στο ερώτημα αν η Δικαιοσύνη κάνει ό,τι μπορεί να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση των Τεμπών το 77,5% απάντησε αρνητικά.
Όλοι καταλαβαίνουμε όχι μόνο τόσο τις βραχυπρόθεσμες όσο τις μεσομακροπρόθεσμες επιπτώσεις μιας τέτοιας κοινωνικής αποτύπωσης.
Όταν κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στον ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνική συνοχής και λειτουργίας, όταν στο δημόσιο λόγο σχεδόν καθημερινά επώνυμοι εκφράζουν τη δυσπιστία, την αναξιοπιστία τους προς αυτήν, από την οποία απορρέουν σχεδόν τα πάντα και εξαρτώνται τα πάντα σε όλο το εύρος της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής, τότε υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα, που πολύ δύσκολα ανατάσσεται.
Στην ίδια ερώτηση, αλλά αναφορικά με την Κυβέρνηση, το 81,1% εκτιμά πως δεν κάνει ό,τι μπορεί να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση των Τεμπών.
Πρωτοφανές το ποσοστό που καταγγέλλει την πολιτική εξουσία, η οποία από την αρχή χρησιμοποίησε κρατικούς μηχανισμούς αλλά δυστυχώς και το Κοινοβούλιο, για να μην αποκαλυφθεί ολόκληρη και έγκαιρα η αλήθεια.
Το πρόβλημα αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις, όταν στην αποτίμηση αυτή εμπλέκεται μοιραία και η κυβερνητική πλειοψηφία. Και στην περίπτωση αυτή ισχύει το ρητό του Πλάτωνα:”Η χειρότερη μορφή αδικίας είναι να υποκρινόμαστε ότι ήδη υπάρχει δικαιοσύνη”.
Η δικαιοσύνη ως αρετή, ως αγαθό, και ως αξία και όχι ως νόμοι, που συχνά χρησιμοποιούνται ως εργαλείο και όργανο της εξουσίας, όταν δεν εμπεριέχουν τη δικαιοσύνη. Και ο πειρασμός για την εκάστοτε εξουσία να ελέγχει, να επηρεάζει, να κατευθύνει την δικαστική εξουσία είναι πολύ μεγάλος, γιατί αποκτούν νομιμοποιητική βάση οι όποιες αποφάσεις αποβλέπουν στον περιορισμό ή την κατάργηση ελευθεριών, δικαιωμάτων των πολιτών. Να μη μας διαφεύγει πως η δομή της πολιτείας είναι τέτοια, που καταργεί μια πολιτική και δημοκρατική κατάκτηση πέντε αιώνων, αυτή της διάκρισης των εξουσιών, αφού η εκτελεστική εξουσία εμπλέκεται με την νομοθετική και σε ένα μεγάλο μέρος με την δικαστική.
Όπως δείχνουν τα πράγματα λοιπόν βρισκόμαστε μπροστά σε μία πολύ βαθιά πολιτική και ηθική κρίση, που πολύ φοβόμαστε μήπως να εξελιχθεί σε κοινωνική, αν δεν ληφθούν γρήγορα αποτελεσματικά, πειστικά και ριζοσπαστικά μέτρα. Επιπλέον η βία, η απειλή, ο φόβος, η ανασφάλεια, που καθημερινά διαπερνούν όχι μόνο οριζόντια αλλά δυστυχώς και κάθετα την κοινότητα(ανατριχιαστικά τα ποσοστά της βίας των ανηλίκων) καταδεικνύουν πως “κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας” (Άμλετ)
Κρίση εμπιστοσύνης όμως στον πιο βασικό θεσμό, τη Δικαιοσύνη, βάζει σε δοκιμασία το κύρος και την αξιοπιστία του συνόλου των θεσμών, επειδή οι πολιτικές εξουσίες φοβούνται, όπως είναι το σύνηθες στη χώρα, το πολιτικό κόστος. Εξουσίες αγκιστρωμένες στα προνόμια, παρασυρμένες από την ηδονή της έπαρσης, της αλαζονείας, εξουσίες που σταδιακά απομακρύνονται από ένα μεγάλο μέρος του κοινωνικού συνόλου, που κατανέμουν δυσανάλογα τον πλούτο, εξουσίες αλλοτριωμένες, που παίρνουν στα χέρια τους όλα τα ηνία της εξουσίας και φαντάζονται πως είναι άτρωτες.
Αλλά ο Προμηθέας χιλιάδες χρόνια πριν προειδοποιούσε τον Δία.
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
“Μεγαλόστομα λόγια κι έπαρση γιομάτα
καθώς ταιριάζουν στων θεών τον υπηρέτη.
Νέοι, με χθεσινή εξουσία και θαρρείτε
πως πύργους έχετ᾽ άπαρτους· μα εγώ δεν είδα
δυο βασιλιάδες απ᾽ αυτούς να γκρεμνιστούν;
και τρίτο αυτόν θα δω, που βασιλεύει τώρα,
πολύ γρήγορα και άτιμα· μήπως σου μοιάζω
πως δείλιασα και σκιάχτηκα τους νέους θεούς σου; μακριά από μένα αυτή η ντροπή”
Αισχύλου “Προμηθέας δεσμώτης”, στίχοι 953-961.
Αυτά είναι τα λόγια του περήφανου Προμηθέα, που υπερασπίζεται το δίκιο, γιατί έδωσε στους ανθρώπους στη φωτιά, δηλαδή τη δυνατότητα να εκπολιτιστούν. Έτσι απευθύνεται περιφρονητικά στον Ερμή, φερέφωνο και τσιράκι του Δία, που τον έστειλε ,για να τον φοβερίσει και να του πάρει το μυστικό, πως θα έχανε από κάποιον την εξουσία του.
Λόγια, που έπρεπε να είναι εγκόλπιο όλων όσων κυβερνούν, σε κάθε εποχή και σε κάθε χώρα. Με τη διαφορά ότι στη θέση του Προμηθέα ας βάλουμε τον λαό, για να να πληρωθεί και το ρηθέν:” φωνή λαού, οργή θεού”