Ιστορική δικαίωση: Η UNESCO καθιέρωσε «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας» την 9η Φεβρουαρίου κάθε έτους

Ιγνάτης Ψάνης

Είναι κάποιος γλώσσες για τις οποίες έχει καθιερωθεί από την UNESCO παγκόσμια ημέρα, όπως τα αραβικά, τα ρωσικά, τα αγγλικά, τα ισπανικά, γιατί το βασικό κριτήριο ήταν ποσοτικό, είναι γλώσσες, που ομιλούνται σε πολλά εκατομμύρια.

Όμως. στις 17 Απριλίου του ’25 το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO, μετά από πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών, σε συντονισμό με τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην UNESCO (Γιώργος Κουμουτσάκος), με την επιστημονική υποστήριξη του Καθηγητή Γλωσσολογίας Γεωργίου Μπαμπινιώτη» πρότεινε τη Δευτέρα 14 Απριλίου, με ομόφωνη απόφασή του, να ανακηρυχθεί η 9η Φεβρουαρίου, λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη του ότι αυτήν την ημερομηνία, το 1857, έφυγε από τη ζωή ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, κάθε έτους ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας.

Στην περίπτωση μας το κριτήριο είναι ποιοτικό, δεδομένου ότι η Ελληνική είναι η γλώσσα μόνο της Ελλάδας, της Κύπρου και της ομογένειας.

Δηλώσεις για το θέμα έκανε ο Πρωθυπουργός, κ. Κ. Μητσοτάκης και ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κ. Ν. Ανδρουλάκης.

ΤΑ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΠΟΥ ΠΡΟΤΑΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Α. Αδιάσπαστη συνέχεια 40 αιώνων προφορικής παράδοσης και 35 αιώνων γραπτής παράδοσης εάν λάβουμε υπόψη τη γραμμική γραφή Β’ ή τουλάχιστον 28 αιώνες γραπτής παράδοσης εάν περιοριστούμε στην αλφαβητική γραφή, γεγονός που καθιστά τα Ελληνικά την πιο μακροχρόνια, αδιάκοπα ομιλούμενη και γραφόμενη γλώσσα στην Ευρώπη.

Β. Μοναδική καλλιέργεια ως γλώσσα (λεξιλόγιο, γραμματική και σύνταξη), λόγω της χρήσης της από απαράμιλλες ιστορικές προσωπικότητες της λογοτεχνίας, της ποίησης, του θεάτρου, της φιλοσοφίας, της πολιτικής και της επιστήμης, όπως ο Όμηρος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Αισχύλος, ο Θουκυδίδης, ο Ιπποκράτης, ο Αρχιμήδης και οι Πατέρες της Εκκλησίας.

Γ. Ευρεία παρουσία σε πολλές γλώσσες, καθώς, διαχρονικά, η ελληνική έχει αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες γλώσσες ως προς την επίδρασή της σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και, δι’ αυτών, ευρύτερα στον κόσμο των γλωσσών. Επιπλέον, η ιδιαίτερη σημασία της ελληνικής γλώσσας επιβεβαιώνεται σαφώς από το γεγονός ότι διδάσκεται διεθνώς τόσο στην αρχαία της μορφή, σε έδρες κλασσικών σπουδών ανά τον κόσμο, όσο και στη μεσαιωνική (Βυζαντινή) και στη σύγχρονη μορφή της, σε έδρες Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Γλώσσας παγκοσμίως.

Δ. Η ελληνική γλώσσα ήταν και παραμένει μέχρι και σήμερα ανεξάντλητη πηγή της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας ιδιαίτερα στην ιατρική, καθώς και στα μαθηματικά, στη φυσική, στη χημεία, στη μηχανική, στην αστρονομία, στην κβαντομηχανική, στις κοινωνικές και στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Πρόκειται για διεθνώς αναγνωρισμένο χαρακτηριστικό της ελληνικής, το οποίο προκύπτει σαφώς από εμπειρικά και ιστορικά δεδομένα.

Ε. Επίσης, αναφέρει ότι στην μετακλασική Ελληνιστική Περίοδο, η ελληνική γλώσσα υπήρξε για έξι ολόκληρους αιώνες η πρώτη διεθνής γλώσσα, γλώσσα συναλλαγών πολλών λαών (lingua franca) και συγχρόνως γλώσσα πολιτισμική (Kultursprache). «Η ελληνική έλαμψε την περίοδο της βασιλείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη δέχτηκε και την αγκάλιασε ο Ρωμαϊκός Πολιτισμός, ο οποίος υιοθέτησε την ελληνική γραφή με τη μορφή του λατινικού αλφαβήτου, της έδωσε παγκόσμια διάσταση η γλώσσα των Ευαγγελίων, την ανακάλυψε και την ανέδειξε η Αναγέννηση και την αξιοποίησε στο έπακρον ο Διαφωτισμός», σημειώνει το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO, αιτιολογώντας την απόφασή του.

ΣΤ.«Ο ηλεκτρονικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας (Thesaurus Linguae Graecae – TLG), ο οποίος περιλαμβάνει κείμενα γραμμένα στην ελληνική γλώσσα από τον Όμηρο έως τους ιστορικούς του 15ου αιώνα, αριθμεί 12.000 ελληνικά κείμενα τεσσάρων χιλιάδων (4.000) συγγραφέων, που περιλαμβάνουν 105.000.000 λέξεις (σε όλους τους τύπους λέξεων που εμφανίζονται στα κείμενα)», υποστηρίζει. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO τονίζει, επιπλέον, πως ιστορικά η ελληνική γλώσσα κατέχει καίρια θέση στη διανόηση, στη γλωσσική έκφραση και διατύπωση θεμελιωδών εννοιών και λέξεων της ευρωπαϊκής και της ευρύτερης διανόησης, οι οποίες δηλώνονται, προσλαμβάνονται ή ανάγονται σε λέξεις-έννοιες της ελληνικής γλώσσας.

Τον Ιούλιο του 2025, κατά την 47η σύνοδο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αναμένεται και η τυπική έγκριση της απόφασης του Εκτελεστικού Συμβουλίου του οργανισμού για καθιέρωση και διεθνώς της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας.