Σπάνια παράσταση όπου εικονίζεται ένας πατέρας να βάζει το παιδί του στην κούνια. Ζωγράφος της Ερέτριας. Χους, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. [φωτο via]
Ιγνάτης Ψάνης
Λίγα λόγια για το έθιμο της Κούνιας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ακρασίου,
που εδώ και 14 χρόνια αναβιώνει το έθιμο
Το έθιμο έχει ρίζες στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ανθεστήρια, εορτή προς τιμήν του Διονύσου, όπου τα κορίτσια αιωρούνταν σε κούνιες ως σύμβολο αναγέννησης και καλής τύχης. Στις νησιωτικές περιοχές, όπως και στο Ακράσι, το έθιμο εξελίχθηκε σε κοινωνικό και ερωτικό δρώμενο: οι νέοι έστηναν μια μεγάλη κούνια και καλούσαν το κορίτσι που αγαπούσαν να καθίσει και να κουνηθούν μαζί – μια άτυπη δήλωση πρόθεσης για γάμο.
Το έθιμο της «κούνιας»
Έχει τις καταβολές του στην Αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα πρόκειται για την «αιώρα» των κοριτσιών κατά τα αθηναϊκά Ανθεστήρια την περίοδο της Άνοιξης προς τιμήν του θεού Διονύσου. Η αίσθηση ελευθερίας που δίνει η κίνηση της κούνιας προς τον ουρανό, πίστευαν πως έφερνε καλή τύχη. Γι’ αυτό και το ανασήκωμα της κούνιας συμβολίζει την αναγέννηση της φύσης με τον ερχομό της Άνοιξης. Από το αρχαίο έθιμο της αιώρας φτάνουμε στο ανοιξιάτικο έθιμο της κούνιας που το συναντάμε σε όλη την Ελλάδα, κυρίως σε νησιωτικές περιοχές του Αιγαίου και φυσικά στο χωριό μας το ΑΚΡΑΣΙ Λέσβου.
Παλαιότερα το έθιμο της Κούνιας προέκυψε γιατί οι νέοι (ερωτευμένοι άνδρες) έστηναν μια μεγάλη κούνια, 2 επί 3 μέτρα, και ζητούσαν από την κοπέλα που τους άρεσε να καθίσουν και να κουνηθούν μαζί. Αυτή ήταν η ένδειξη ότι είχαν αισθήματα για εκείνη κι εφόσον εκείνη δεχόταν την πρόσκλησή τους γινόταν μια άτυπη δέσμευση μεταξύ τους, με σκοπό το γάμο.
Το Σάββατο 10 Μαΐου 2025 στις 12 το μεσημέρι έγινε η γιορτή κούνιας στο Ακράσι από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ακρασίου, που δεν έγινε την πρωτομαγιά λόγω κακοκαιρίας.
Ευχαριστούμε τον Πρόεδρο του Συλλόγου κ. Βερβέρη Γιώργο του Ξενοφώντα για την επικοινωνία και για το υλικό, που μας απέστειλε.
Βίντεο από τη χθεσινή εκδήλωση
ΕΡΤ Β. Αιγαίου
Λόγια… τσαχπίνικα της κούνιας (απόν τον Β Χατζημανώλη)
έθιμο της «κούνιας» έχει τις καταβολές του στην αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα πρόκειται για την «αιώρα» των κοριτσιών κατά τα αθηναϊκά Ανθεστήρια την περίοδο της Άνοιξης προς τιμήν του θεού Διονύσου. Η αίσθηση ελευθερίας που δίνει η κίνηση της κούνιας προς τον ουρανό, πίστευαν πως έφερνε καλή τύχη. Γι’ αυτό και το ανασήκωμα της κούνιας συμβολίζει την αναγέννηση της φύσης με τον ερχομό της Άνοιξης (Σερπιώτη, 2019). Από το αρχαίο έθιμο της αιώρας φτάνουμε στο ανοιξιάτικο έθιμο της κούνιας που το συναντάμε σε όλη την Ελλάδα, κυρίως σε νησιωτικές περιοχές του Αιγαίου και φυσικά στις Κυκλάδες. Εντάσσεται στις εορταστικές εκδηλώσεις του Πάσχα και αποτελεί μια από τις εντονότερες και αγαπημένες αναμνήσεις των κατοίκων των νησιών.
Περισσότερη μυθολογία για το πανάρχαιο έθιμο της κούνιας την επόμενη βδομάδα.