Ιγνάτης Ψάνης
λέπρα = ἐπειδή ἀπολεπίζεται ο ασθενής αλλά και λώβη [και στην ντοπιολαλιά λούβα, από έκταση του “ω” σε “ου”] από το αρχαίο ρήμα λωβάομαι-ώμαι= βλάπτω, καταστρέφω, ακρωτηριάζω [ λελωβημένος= και ο λεπρός ( Λεξικό Lintell-Scott)]
Τα νοσοκομεία λέγονταν λεπροκομεία αλλά και Λωβοκομεία, από τη λέξη λωβός/λώβη = λέπρα. Το μακροβιότερο ήταν της Χίου.
Λοιμώδης ασθένεια του δέρματος και των νεύρων που προκαλείται από το βακτηρίδιο του Χάνσεν, γι΄αυτό και οι ασθενείς ονομάζονταν και χανσενικοί, στην ντοπιολαλιά λουβιάρηδες.
Η λέπρα – η νόσος του Χάνσεν – ήταν στο παρελθόν μία «κατάρα», που καταδίκασε τους ασθενείς σε απομόνωση και διαβίωση συχνά σε άθλιες συνθήκες. Οι Χανσενικοί, με την αλλοιωμένη και παραμορφωμένη όψη τους, θεωρούνταν μιάσματα και στέλνονταν στα λεπροκομεία, όπου και έμεναν συχνά μέχρι να πεθάνουν.
O Πρόδρομος Αναγνώστου (παπα-Πρόδρομος) αδελφός του Σπ. Αναγνώστου και συγγραφέα του μυθιστορήματος «Ματωμένη Αρχοντοπούλα», στη σελ. 80 αναφέρει για κάποια ερείπια ενός σπιτιού για τους λεπρούς, σε μικρή απόσταση απ’ τον Ταξιάρχη, που σώζονταν μέχρι τις αρχές του αιώνα μας. Έγινε δωρεά της αρχοντοπούλας Ποδούλας του Πέτρου και της Χρυσαυγής, για να μείνουν μέσα οι λεπροί ζητιάνοι (επέτρεπαν στους λεπρούς να ζητιανεύουν), που έρχονταν στο χωριό, επειδή κείνη την εποχή (1832-6) η ασθένεια ήταν σε μεγάλη έξαρση πάνω στο νησί.
Β-Οι δύο οικισμοί
Φωτο: Αξιώτης Μάκης
Όμως, ψηλά στην Μαύρη Πεύκη και το ροδόδεντρο του Αϊ Λια των Παρακοίλων, στην άκρη του κόσμου και ανάμεσα στα Παράκοιλα, την Φτερούντα, την Βατούσα και την Ανεμώτια, υπήρχαν δύο οικισμοί, ομερτά των κατοίκων, κατ’ άλλους χωριουδάκια Γιουρούκων, στην απωθημένη όμως μνήμη τα Λοιμοχώρια του βουνού! Εκεί απομονώθηκαν, αυτές τις δύσκολες εποχές , οι εδώ Λωβοί, οι Χανσενικοί, οι Λουβιάρηδες των γύρω χωριών!
Φωτο: Αξιώτης Μάκης-ξεροτρόχαλα ντουβάρια
Το ένα, θεμέλια από ξεροτρόχαλα ντουβάρια, ανάμεσα τους και κάτι λαξευμένες βάσεις λιοτριβιού
Φωτο: Αξιώτης Μάκης-βάσεις λιοτριβιού
και σπασμένα σκεύη, βρίσκεται σε είναι μικρό οροπέδιο, κάτω από την κορυφή! Ένα γύρο πεύκα και βράχια! Το άλλο, με παρόμοια θεμέλια μικρών καλυβιών, απλωμένα κάτω από τα πεύκα, βρίσκεται σε ένα οροπέδιο, εκεί που οι δρόμοι καταλήγουν απ’ όλα τα γύρω χωριά εδώ!
Φωτο: Αξιώτης Μάκης-Στον Πήγαδο
Στον Πήγαδο, το μεγάλο πηγάδι, το κτιστό, το μακρόστενο της πηγής, με τα σκαλιά στο πλάι! Αυτό εδώ ορισμένοι το αποκαλούν Λοιμοχώρι, ενώ το προηγούμενο Λωβοχώρι!Περπατώντας τη Λέσβο, Τόμος Α σελ.295 Μάκη Αξιώτη
Γ-Ο θρύλος της βασιλοπούλας Λυγερής
Πιο μέσα, ο τόπος λέγεται «Πύργος» και ένα «κτίσμα», μαζί με άλλα, δένει με τον θρύλο της βασιλοπούλας Λυγερής, που αρρώστησε από λέπρα και βρήκε γιατρειά σε λασπόνερα με γουρούνια, όπου και έχτισε την Παναγιά της Λιότας. Αυτό όμως το κτίσμα, μαζί με μια δεξαμενή, πιο πάνω στο ύψωμα, αποτελούν απομεινάρια της διαχείρισης των «καθαρκτικών και μεταλλωδών» νερών της Λιώτας, ίσως Λουότας ή Λουότρας λεγόμενα, στα οποία τον Αύγουστο ζητούσαν την υγειά τους «πολλοί εκ της Νήσου» (Σ. Αναγνώστης, 1850). Πάρα πολλά επίσης για τα «καθαρκτικά» νερά, «άτινα εις φιάλας πωλούμενα», θεραπεύουν, μας αναφέρει στα 1909 και ο Τάξης. Όλα αυτά λοιπόν έθρεψαν και έδεσαν και τον θρύλο των ιαματικών «λασπόλουτρων» της Λυγερής.
