Ιγνάτης Ψάνης
To ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι τι νόημα έχει και τι μήνυμα στέλνει η αναγραφή των τεσσάρων τελευταίων στίχων του ποιήματος του Κωνσταντίνου Καβάφη “Θερμοπύλες”, στους οποίους γίνεται αναφορά στον προδότη Εφιάλτη, πίσω από την στήλη, όπου θα τοποθετηθεί εν ευθέτω χρόνω (;) η προτομή/ πορτραίτο του 19χρονου πρωτοετή Εύελπι Γιώργου Κουβελίδη. Στις 20 Μαΐου 1941, έπεσε υπερασπιζόμενος τις θέσεις άμυνας κατά των ναζιστικών στρατευμάτων που αποβιβάζονταν στο αεροδρόμιο Μάλεμε Χανίων στη μάχη της Κρήτης.
Οι στίχοι:
“…Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κι οι Μήδοι επιτέλους θα διαβούνε.”
Το ποίημα είναι ένας ύμνος τιμής σ’ όσους “όρισαν” στη ζωή τους να υπερασπίζονται αμετακίνητοι αξίες και ιδανικά, με πολύ μεγάλη κατανόηση, όμως, στις ανθρώπινες αδυναμίες .
Μόνο που οι “Θερμοπύλες” στοιχειώνονται με έναν ηρωικό θάνατο μετά από προδοσία κάποιου Εφιάλτη.
Ο ποιητής θεωρεί πως στην κλίμακα της αξιολόγησης τέτοιων εκλεκτών δράσεων η θυσία αξίζει περισσότερο, όταν υπάρχει σαφής πρόβλεψη, μάλλον βεβαιότητα, ότι ο αγώνας, η προσπάθεια θα προδοθεί από κάποιον άλλου τύπου, μορφής, σκοπιμότητας Εφιάλτη και οι Μήδοι, που συμβολίζουν τον εχθρό, την βαρβαρότητα που επέρχεται θα “διαβούνε”, θα περάσουν, θα υπερισχύσουν, θα νικήσουν.
Ο Εφιάλτης, που πρόδωσε τους Σπαρτιάτες στη μάχη των Θερμοπυλών, αποτελεί το πιο αισχρό, αποτρόπαιο και επάρατο διαχρονικό σύμβολο όχι μόνο της εθνικής προδοσίας αλλά και οποιοσδήποτε προδοσίας μεγάλων και πανανθρώπινων αξιών.
Έτσι μας…το σύστησε αυτό το πλήρως απαξιωμένο και μοιραίο ιστορικό πρόσωπο ο παγκοσμίου εμβέλειας ποιητής μας Κωνσταντίνος Καβάφης σε ένα ποιητικό διαμάντι, τις “Θερμοπύλες”, που αν αναφέρεται στο τέλος του ποιήματος, εντούτοις σηκώνει το μεγαλύτερο ηθικό-κοινωνικό-πολιτικό βάρος.
Ο νους, που επέλεξε να αναγραφούν αυτοί οι στίχοι, είχε στο μυαλό του κάποιας μορφής προδοσία, φανερή, κρυπτόμενη, έστω υπονοούμενη από κάπου, την οποία γνωρίζουν οι υπεύθυνοι-επιβλέποντες και με την οποία σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο Εύελπις Κουβελίδης;
Μήπως οι Σύμμαχοι ή οι ντόπια στρατιωτική- πολιτική εξουσία εμπλέκεται προδοτικά;
Μήπως υπήρξε κάποιου είδους προδοσία στον χώρο ή την ώρα της μάχης;
Να υπήρξε ο ίδιος προδότης; Αυτό δα!!! Άσε που δε βγάζει και νόημα…
Είναι απολύτως βέβαιο πως τίποτε από όλα τα παραπάνω δεν ισχύει.
Επομένως υπήρξε αστοχία, λάθος ανεπίτρεπτο, ανιστόρητο και επιβάλλεται να διορθωθεί άμεσα.
Και μόνο που διαβάζει κάποιος τη λέξη Εφιάλτης σε ένα χώρο που αποπνέει συναισθήματα σεβασμού, δέους, και ευλάβειας, σ’ ένα χώρο εθνικής υπερηφάνειας, εντιμότητας και ευγνωμοσύνης στον χώρο του Γ. Κουβελίδη είναι εφιαλτικό…
ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΕΜΦΕΡΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Και μια που το έφερε ο λόγος:
-Γιατί δεν αναγράφεται ο τίτλος του ποιήματος και ο ποιητής;
Αποτελεί και αυτό αισθητική παρέμβαση άλλου τύπου;
Μας είναι άγνωστος ή μας πέφτει “λίγος” ο Κ. Καβάφης;
Να σκεφτούμε κάτι χειρότερο;
Μήπως, τέλος, είναι κάτι που συνηθίζεται, να μην αναγράφεται, δηλαδή, το όνομα του δημιουργού σε δημόσιο χώρο;
Ας απαντήσει κάποιος στους Πολιχνιάτες, που ρωτάνε αλλά και αναρωτιούνται για όλα τούτα.
Αφήστε που το “κ” στην αρχή “και περισσότερη τιμή…” έπρεπε να είναι κεφαλαίο “Κ”
και το ¨διαβούνε” είναι χωρίς τόνο! Και προχειρότητα;
Δεν πιστεύουμε να κατηγορηθούμε …για ένα τόνο!
Και αφού έχει προετοιμαστεί πλήρως ο χώρος, και είναι όλα έτοιμα, ώστε να τοποθετηθεί στη στήλη/ βάθρο η προτομή του παλικαριού, η οποία εδώ και πολύ καιρό είναι φιλοτεχνημένη, γιατί δεν τοποθετείται;
Εδώ τοποθετούνται προτομές και ανδριάντες πολλούς μήνες προτού γίνουν τα επίσημα εγκαίνια.