Ιγνάτης Ψάνης
Από τον τίτλο του βιβλίου ” Η γλώσσα της καρδιάς μας” αντιλαμβανόμαστε όλοι το λόγο για τον οποίον συντάχθηκε τούτο και εκδόθηκε από τη Φιλόλογο και Λαογράφο Πηνελόπη “Πόπη” Ψάνη. “Μ’αρέσει ο Πολιχνίτος και τα Πολιχνιάτικα” ομολογεί.
Η Πόπη γεννήθηκε μες στην ντοπιολαλιά, γαλουχήθηκε και μεγάλωσε μ’ αυτή, την αγάπησε και από πολύ νωρίς, φοιτήτρια, της δημιουργήθηκε η ιδέα να συγκεντρώσει και να αποθησαυρίσει, όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένα και μεθοδικά, πιο επιστημονικά θα λέγαμε.
Στα πλαίσια των απαιτήσεων του μαθήματος της Λαογραφίας, με τον αείμνηστο Καθηγητή Γιώργο Σπυριδάκη, συνέταξε μια ογκώδη εργασία με λαογραφικό και λεξιλογικό υλικό του Πολιχνίτου. Την αποτύπωσε όσο πιο γνήσια και αυθεντικά γινόταν. Οι βοηθοί του Καθηγητή που, την αξιολόγησαν, της πρότειναν να την υποβάλει στην Ακαδημία Αθηνών, η οποία “απεφάσισε την απονομή του πρώτου επαίνου μετά τα χρηματικής αμοιβής εκ δραχμών 10.000 διά την υποβληθείσαν στο ανωτέρω Κέντρον χειρόγραφον συλλογήν λαογραφικής ύλης”[9 Μαρτίου 1974].
Όμως, από τότε συνέχισε να συγκεντρώνει και να εμπλουτίζει το λεξικού της Πολιχνιάτικης ντοπιολαλιάς
Δε στηρίχτηκε μόνο στα προσωπικά της βιώματα, όσα η ίδια διατηρούσε νωπά στη μνήμη της.” Στην ερμηνεία ορισμένων λέξεων βοήθησαν με παραδείγματα οι Πολιχνιάτισσες: Μαρία Αλάνη, γεννηθείσα το 1936, Μαρία Λαμπούση γεννηθείσα το 1933, Αφροδίτη Σαλταμάρα γεννηθείσα και το 193. Πελαγία Κατρακάζα γεννηθείσα το 1923.” αλλά και γέροντες της δεκαετίας 1880.
Είναι χαρακτηριστικές οι πληροφορίες της ίδιας στο εσώφυλλο του βιβλίου:
Μέσα από το Λεξικό αυτό δεν αποκαλύπτεται μόνο ένας γλωσσικός πλούτος αλλά και ένας πολιτισμός με τα δικά του ήθη και έθιμα, που μας φέρουν μνήμες αναλλοίωτες, μας δένουν με καταστάσεις, γεγονότα και ανθρώπους. Ένας πολιτισμός με τον οποίον και εμείς μπολιαστήκαμε, μπήκε στο DNA μας και εν πολλοίς μας καθόρισε. Ένας πολιτισμός που αξίζει και πρέπει οι παλιοί να θυμηθούν και οι νέοι να μάθουν, μιας και κάθε λέξη είναι και το περίβλημα μιας έννοιας, μιας ιδέας, μιας σκέψης, είναι το αποτέλεσμα εσωτερικής ή εξωτερικής αναγκαιότητας. Αλλιώς δεν υπήρχε λόγος να γεννηθεί.
Κάπως έτσι έγιναν λοιπόν, τα πράγματα και με την Πηνελόπη “Πόπη” Ψάνη, η οποία μετά από έντονες παροτρύνσεις αποφάσισε πρόσφατα να προχωρήσει στην έκδοση αυτού του λεξικού, “Γλωσσάριο” το χαρακτηρίζει και το κατονομάζει η ίδια.
Πρόκειται για το μοναδικό σε έκταση και πλούτο λεξικό της ντοπιολαλιάς μας, του τόπου μας, 365 σελίδων, με περισσότερα από 7.000 λήμματα.
Περισσότερες και λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικές με το λεξικό θα γίνουν στην παρουσίαση του βιβλίου, που θα γίνει στις 19 Ιουλίου, 19.30 στον χώρο του Πολύκεντρου.
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν ο Τάσος Μακρής, συγγραφέας και αρθρογράφος πλήθος άρθρων σχετικών με την ντοπιολαλιά, Δάσκαλος και ο Ιγνάτης Ψάνης, Φιλόλογος και συνδιαχειριστής του ιστότοπου “Πανόραμα Πολιχνίτου”. Συντονιστής θα είναι ο συγγραφέας και Φυσικός καθηγητής, πρώην Λυκειάρχης Λυκείου Πολιχνίτου Στρατής Νικέλλης.
Ευτυχής συγκυρία. Συνέπεσε το βιβλίο να εκδοθεί τις μέρες που στη Μυτιλήνη πραγματοποιείται το Διεθνές Συνέδριο Γλωσσολογίας με θέμα τη λεσβιακή ντοπιολαλιά, επικεφαλής του οποίου είναι η οραματίστρια Γλωσσολόγος, Ομότιμη καθηγήτρια της Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, κα Αγγελική Ράλλη.