Ιγνάτης Ψάνης
Τις παραμονές του γάμου η νύφη επισκέπτεται την πεθερά, κρατώντας μια όρθα (όρνιθα, κότα), για να τη μαγειρέψει, με ένα αυγό στον ποπό της. Νεόνυμφοι και πεθερικά τραπεζώνονται. Προσέξτε, όμως, πώς μοιράζεται η όρθα:
– Η πεθερά της νύφης παίρνει το λαρύγγι, για να… τα καταπίνει όλα.
– Η μάνα της νύφης τα φτερά, για να… τα σκεπάζει όλα.
– Ο γαμπρός παίρνει ποδάρι, για να είναι δυνατός, να τρέχει και να κουβαλά.
– Η νύφη το αυγό, για να κάνει τα δικά της αυγά…παιδιά.
Δεν νομίζουμε πως υπάρχει πιο καθαρός συμβολισμός των βασικών ρόλων, που πρέπει ο καθένας να διαδραματίσει μετά το γάμο, προκειμένου να εξασφαλιστεί το ελάχιστο μιας αγαθής συνεννόησης και συμβίωσης όλων των άμεσα εμπλεκομένων.
Δεν μπορούμε να φανταστούμε τι διάλογοι διαμείβονταν μετά τη μοιρασιά ούτε αν όλοι συμφωνούσαν, κυρίως… οι συμπεθέρες. Υποθέτουμε, όμως, πως εκείνη την ώρα τουλάχιστον κάποια μειδιάματα και χαμογελάκια θα αποτύπωναν την συγκατάβαση, μια έστω άτυπη-σιωπηλή συμφωνία.
Όταν τελείωνε το άτυπο οικογενειακό συμβούλιο κατανομής των ρόλων, των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων των μελών, δεν γνωρίζουμε αν οι συμπεθέρες είχαν φάει η μία ολόκληρο το λαρύγγι και η άλλη ολόκληρα τα φτερά ή απλώς τσίμπησαν λίγο!!
Μας κάνει εντύπωση η απουσία των ανδρών, των συμπεθέρων από το έθιμο. Να τους θεωρούσαν τόσο άψογους, νηφάλιους και λογικούς, τόσο… υπεράνω ή απλώς … δεν τους έδιναν και τόση σημασία…;
Το έθιμο μάλλον ήθελε να προλάβει τις απειλές, τους κινδύνους του γάμου, που ενδεχομένως θα παρουσιάζονταν από μια άτεκνη νύφη, ένα τεμπέλη γαμπρό και από τα λόγια των γυναικών ένθεν κακείθεν.
Θεωρούμε απίθανο να διατηρείται μέχρι σήμερα το έθιμο.
Η αναφορά στο παραπάνω έθιμο έγινε κατά τη διάρκεια της εξαιρετικής εκδήλωσης που περιγράφουμε στη συνέχεια
«μνήμες του μέλλοντός μας»
Την Τετάρτη 10 Αυγούστου στις 8.15 το απόγευμα στο Πολύκεντρο Μανταμάδου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου -λευκώματος “Μνήμες του μέλλοντός μας. Συνταγές από τη γαστρονομία και τα έθιμα του Μανταμάδου, Λέσβου”.
Θεατρικά Δρώμενα από τη θεατρική ομάδα Μανταμάδου.
«Μνήμες του Μέλλοντός μας», ένα βιβλίο-λεύκωμα με συνταγές από τη γαστρονομία και τα έθιμα του Μανταμάδου Λέσβου, που εκδόθηκε με πρωτοβουλία του Φυσιολατρικού-Ανθρωπιστικού τοπικού Συλλόγου Ηλιαχτίδα.
Οι συνταγές που καταγράφονται συλλέχθηκαν με επιμέλεια από τις νοικοκυρές του τόπου και συνοδεύουν όλο τον κύκλο της ζωής και της ανθρώπινης δραστηριότητας, ακολουθώντας την εναλλαγή των εποχών.
Με το τέχνασμα των πλαστών επιστολών που ξεπηδούν από τη ντουλάπα της γιαγιάς, η φανταστική ηρωίδα Μυρσίνη ανακαλύπτει τον κόσμο της παράδοσης και τις γεύσεις της ειδυλλιακής παιδικής ηλικίας, όταν με νοσταλγική διάθεση ξεφυλλίζει τις σκονισμένες σελίδες του τετραδίου της γιαγιάς της. Το ανεκτίμητο μυστικό, σωστός θησαυρός, που κρύβεται στο τετράδιο, δεν είναι άλλο από τις παραδοσιακές συνταγές του τόπου, που διαχωρίζονται με τη δύναμη της μνήμης και την αξιοποίηση της προφορικής μαρτυρίας.
Οι πληροφορίες μας είναι ότι όσοι παρευρέθηκαν απόλαυσαν μία εκπληκτική παρουσίαση από έναν στερισμό εξαιρετικών ανθρώπων, μία άψογη οργάνωση και ανυπόκριτη φιλοξενία.
