Ιγνάτης Ψάνης
Το 1970 ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης δημοσιεύει το ποίημα “Νέοι της Σιδώνας 1970” με το οποίο καυτηριάζει και ειρωνεύεται τη στάση των νέων την περίοδο της δικτατορίας, που αναλώνονται σε ανούσια ιδεολογήματα και θεωρητικές αναλύσεις για τις αδικίες σε άλλους λαούς, ζουν μέσα στην τρυφηλότητα και απέχουν από κάθε δράση, που θα οδηγούσε στη διεκδίκηση της ελευθερίας τους και στην ανατροπή του καθεστώτος. Ο ίδιος υπήρξε ένθερμος αγωνιστής και πνευματικός υποστηρικτής των κοινωνικών διεκδικήσεων και δικαιωμάτων.
Ακολουθεί το ποίημα, το οποίο διαβάζει ο ίδιος
Νέοι της Σιδώνος, 1970+
| Κανονικά δεν πρέπει να ‘χουμε παράπονο Καλή κι εγκάρδια η συντροφιά σας, όλο νιάτα. Κορίτσια δροσερά — αρτιμελή αγόρια Γεμάτα πάθος κι έρωτα για τη ζωή και για τη δράση. Καλά, με νόημα και ζουμί και τα τραγούδια σας Τόσο, μα τόσο ανθρώπινα, συγκινημένα, Για τα παιδάκια που πεθαίνουν σ’ άλλην ήπειρο Για ήρωες που σκοτώθηκαν σ’ άλλα χρόνια, Για επαναστάτες Μαύρους, Πράσινους, Κιτρινωπούς, Για τον καημό του εν γένει πάσχοντος Ανθρώπου. Ιδιαιτέρως σας τιμά τούτη η συμμετοχή Στην προβληματική και στους αγώνες του καιρού μας Δίνετε ένα άμεσο παρών και δραστικό — κατόπιν τούτου Νομίζω δικαιούσθε με το παραπάνω Δυο δυο, τρεις τρεις, να παίξετε, να ερωτευθείτε, Και να ξεσκάσετε, αδελφέ, μετά από τόση κούραση.
(Μας γέρασαν προώρως, Γιώργο*, το κατάλαβες;)
|
Τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο μετά από μόλις τρία χρόνια διέψευσαν απολύτως τον ποιητή.
Η αναφορά στο ποίημα γίνεται με σκοπό να μη βιαζόμαστε να κατακρίνουμε τους νέους και κυρίως να μην τους κρίνουμε με τα μέτρα και σταθμά τα δικά μας, των μεγάλων, να κατανοούμε πρώτα τα ηλικιακά τους χαρακτηριστικά, να πηγαίνουμε προς τα πίσω το χρόνο, για να συναπαντιόμαστε με τα δικά μας νεανικά χρόνια.
Η αναφορά αυτή γίνεται και για έναν ακόμη λόγο: Ίσως και σήμερα να ακούγονται φωνές για μια σύγχρονη νεολαία απροβλημάτιστη, απολιτική, μια νεολαία του internet και του fb, εγωιστική και απόλυτη. Οι φωνές αυτές σφάλλουν. Όταν η Ιστορία θα σαλπίσει την ανάγκη της θυσίας, τα παιδιά αυτά πρώτα θα στρατευθούν και θα θυσιαστούν. Αυτή είναι η ιστορική μοίρα τους, να είναι οι μπροστάρηδες. Είναι τα ίδια τα παιδιά, για τα οποία κάποιος άλλος μεγάλος της ποίησης, μιλούσε “για τα παιδιά με τα πρησμένα πόδια που τους φώναζαν αλήτες” , στο “Αξιον εστί”. Η Ιστορία, πρόσφατη και παλιά, ελληνική μα και παγκόσμια, μας δίνει πάμπολλα παραδείγματα. Οι νέοι είναι το θερμόμετρο της κοινωνίας.
Για την εξέγερση του Νοέμβρη έχουν ειπωθεί και γραφτεί πάρα πολλά. Βιβλιοθήκες θα γέμιζε το γραπτό και οπτικοακουστικό υλικό. Στις μέρες μας γιορτάζουμε τα πενηντάχρονα. Η χρονική απόσταση από τα γεγονότα έχει τα θετικά μα και τα αρνητικά της. Στα θετικά εντάσσουμε το γεγονός ότι απομακρυνόμαστε από τη συναισθηματική πίεση που λογικό ήταν. λόγω της βιαιότητας που ασκούσε το δικτατορικό γεγονός και μπορούμε να το δούμε πιο σφαιρικά. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να εμβαθύνει κανείς σε μια ουσιαστική ανάλυση της πολιτικής της δικτατορίας, των κοινωνικών αυτόματων μηχανισμών, της επιρροής του ξένου παράγοντα. Ασφαλώς ως σύνθετο και πολύπλευρο γεγονός η Εξέγερση με την πάροδο του χρόνου λογικό είναι να προσθέτει νέες σελίδες από εθνικές και διεθνείς πηγές και νέα δεδομένα, να φωτίζεται ολοένα και περισσότερο.
Στα αρνητικά θα συμπεριλάβουμε την προσπάθεια διαφόρων κύκλων που είτε λόγω της συγγενούς με το δικτατορικό καθεστώς συνάφειάς τους, είτε υποκινούμενοι από μια εσωτερική ανάγκη αυτοπροβολής σε θέμα όπως αυτό το οποίο αμέσως αποκτά δημοσιότητα, είτε επειδή η συμμετοχή τους στη μαζική αυτή Εξέγερση ήταν ελάχιστη, επιδιώκουν σε κάθε ευκαιρία και με απύθμενο θράσος να:
Αμφισβητούν και να παραποιούν, να αλλοιώνουν τα γεγονότα χωρίς στοιχεία τα αδιαμφισβήτητα στοιχεία/τεκμήρια, να κρατούν επιφυλάξεις ως προς τη καταδίκη και δήθεν αντικειμενικότητα απέναντι στη χούντα με την ελευθερία που τους παραχωρεί ως βασικό της χαρακτηριστικό η Δημοκρατία, να παρουσιάζουν την εξέγερση ως μια ανεμοκεφαλάδα κάποιων πιτσιρικάδων που σιγά μην είχαν συναίσθηση τι έκαναν, να δηλώνουν ανερυθρίαστα πως ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός χωρίς περαιτέρω προεκτάσεις και συνέπειες, να ειρωνεύονται ακόμα τις πορείες και τις διαδηλώσεις, τις γιορτές και τους πανηγυρισμούς, τα ηθικά και πολιτικά διδάγματα που τάχα προκύπτουν, να συσχετίζουν άσχετα γεγονότα μεταξύ τους, κατασκευάζοντας το “δικό τους Πολυτεχνείο”.
Το έδαφος που βρίσκουν και εκμεταλλεύονται οι κύκλοι αυτοί είναι το ότι μπορούν να απευθυνθούν σε μια κρίσιμη μάζα ανθρώπων που δεν έζησαν τα γεγονότα , δεν τα γνωρίζουν, άρα μπορούν σχετικά εύκολα να παραπλανηθούν. Διακτινώνονται στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ασφαλώς, όσοι καπηλεύτηκαν και εκμεταλλεύτηκαν για ίδιο όφελος το Πολυτεχνείο τους πρόσφεραν πολύ καλά επιχειρήματα. Επίσης ,εννοείται ότι εκμεταλλεύονται τα σύγχρονα πολιτικά, οικονομικά και ηθικά προβλήματα της κοινότητας, για να αποδομήσουν το δημοκρατικό καθεστώς και να το παρουσιάσουν ως ένα καχεκτικό, ελλιπές και ανίκανο σύστημα, το οποίο μόνο μια στιβαρή, πατριωτική και στρατιωτική αρχή επιβάλλεται να το αντικαταστήσει. Μια πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε ότι ένα 15%-20% της κοινότητας βλέπει θετικά μια δικτατορία!
Μια κυρία, παρουσιάζοντας στην πρωινή ζώνη της δημόσιας τηλεόρασης το νέο βιβλίο του Σταύρου Λυγερού “Η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μια ξεχασμένη κατάθεση” επανέλαβε στο τέλος τον τίτλο του βιβλίου λέγοντας… “μια ξεχασμένη υπόθεση. Με συγχωρείτε λάθος, ξεχασμένη κατάθεση ήθελα να πω “! Μας βίδωσε κυριολεκτικά…Όντως υπάρχουν αυτοί που θα ήθελαν να ξεχαστεί αλλά ας μην το σχολιάσουμε…
Τέλος, μήπως τα στεφάνια, οι πανηγυρικοί, οι παράτες και τα ηρωικά άσματα στις επετείους είναι ανεπαρκή; Μήπως το Πολυτεχνείο κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια εθιμική κοινωνική εκδήλωση στην οποία εκόντες – άκοντες συμμετέχουμε, όσοι συμμετέχουμε, για να επιδείξουμε το αγωνιστικό μας φρόνημα, όπου θα επιτελούμε το ετήσιο χρέος μας και θα αποπληρώνουμε την επετειακή ανάγκη της συμμετοχής σ’ αυτό;
Μήπως η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ δεν πρέπει να γιορτάζεται κάθε 17 Νοέμβρη, αλλά να είναι καθημερινή συνειδητή επιλογή; Μήπως έτσι τιμούμε την Εξέγερση και τη Νεολαία μας;
ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΜΑΣ: ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΗΡΩΕΣ. ΕΙΝΑΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΠΛΑΝΟΥ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΘΑ ΘΥΣΙΑΣΕΙ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΖΩΗ – ΑΝ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ – ΘΑ ΠΑΛΕΨΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟ ΤΟΥ. ΕΤΣΙ ΜΟΝΟ ΔΙΚΑΙΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΖΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΜΑΣ.
ΑΝ ΔΕ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΜΠΕΔΩΘΕΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ ΤΟ 20% ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΦΛΕΡΤΑΡΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ, ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΜΕ ΝΑ ΕΔΡΑΙΩΣΟΥΜΕ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΞΙΟΠΡΕΠΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ-ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ- ΙΣΟΤΗΤΑΣ-ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑΣ-ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ . ΕΤΣΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΥΜΕ ΤΟ “ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”
ΕΤΣΙ ΜΟΝΟ ΘΑ ΖΕΙ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Ως χαρακτηριστική φωτογραφία επιλέξαμε το άγαλμα του Μυτιληνιού Μιχάλη Μυρογιάννη στο πάρκο της Αγίας Ειρήνης. Είκοσι χρονών εκτελέστηκε εν ψυχρώ από τον Συνταγματάρχη Νικόλαο Ντερτιλή στη γωνία Πατησίων και Στουρνάρη στις 18/11/1973.
Ακολουθούν δύο τραγούδια: 1- Η συγκέντρωση της ΕΦΕΕ και 2- Λένγκω
Η συγκέντρωση της ΕΦΕΕ (Εθνική φοιτητική Ένωση Ελλάδος), του Διονύση Σαββόπουλου
Η συγκέντρωση ανάβει και όλα είναι συνειδητά…Η πολιτικοποίηση του εφήβου μέσα από τον Αγώνα.
“ΛΕΝΓΚΩ” : Σε περίληψη η ιστορία της χώρας μας από την υπέροχη φωνή της Χαρούλας, στη μοναδική σύνθεση του Γιάννη Μαρκόπουλου.