Υφαλοκρηπίδα-Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ):Περί τίνος πρόκειται;

Επειδή χρόνια τώρα ακούμε να γίνεται λόγος για τη μοναδική διένεξη, διαφορά την οποία έχουμε μεταξύ μας τα δύο κράτη, Ελλάδα και Τουρκία, ή υφαλοκρηπίδα και η αποκλειστική οικονομική ζώνη(ΑΟΖ) και επειδή σκεφτόμαστε ότι λίγοι γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται, για αυτό και με τη βοήθεια του Πανεπιστημίου Αιγαίου κάνουμε μία σύντομη, μικρή και κατανοητή ενημέρωση σχετικά με αυτούς τους νομικούς όρους.

Πανόραμα Πολιχνίτου

ΥΦΑΛΟΚΡΙΠΙΔΑ

Η «υφαλοκρηπίδα» είναι η επέκταση της ξηράς κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Κατά τη γεωλογία είναι το τµήµα το οποίο αποτελεί την οµαλή προέκταση της ακτής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ως το σηµείο στο οποίο αυτή διακόπτεται απότοµα (απότοµη διακοπή της υφαλοκρηπίδας θεωρείται όταν ο βυθός αποκτά απότοµη κλίση 30-45 µοίρες). Σύµφωνα με τη Σύµβαση  των Ηνωµένων Εθνών σχετικά με το Δίκαιο της Θάλασσας, το όνοµα «υφαλοκρηπίδα» δόθηκε ως νοµικός ορισµός στη θαλάσσια περιοχή που περιβάλλει το έδαφος των κρατών με τα νησιά τους, το πλάτος της οποίας δεν µπορεί να ξεπερνά τα 12 ναυτικά µίλια (αιγιαλίτιδα ζώνη: χωρικά ύδατα).

Η υφαλοκρηπίδα στην Ελλάδα. Η Ελλάδα, από το 1936, όρισε την υφαλοκρηπίδα στα 6 ν.μ. και, το 1973, στα 12 ν.μ. Το 1995, με την επικύρωση της Σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών απέκτησε το δικαίωµα επέκτασής της στα 12 ν. μ. Στο Αιγαίο Πέλαγος, Ελλάδα και Τουρκία διατηρούν την αρχή της «µέσης γραµµής», τα 6 ν .μ. Η Τουρκία στον Εύξεινο Πόντο και νότια, στη Μεσόγειο, έχει ορίσει 12 ν.μ. Στα 6 ν.μ. παραµένουν µόνο τρία κράτη σε όλο τον κόσµο (Ελλάδα, Ισραήλ και Δομινικανή Δηµοκρατία). Με το σηµερινό καθεστώς η Ελλάδα ασκεί κυριαρχία στο 35% των υδάτων του Αιγαίου, η Τουρκία στο 8,8% και το 56% είναι διεθνής. Με καθεστώς 12 ν.μ. η Ελλάδα θα ασκούσε κυριαρχία στο 64% του Αιγαίου, η Τουρκία στο 10%, και το 26% θα ήταν διεθνή ύδατα.

ΣΥΝΟΡΕΥΟΥΣΑ ΖΩΝΗ

Η συνορεύουσα ζώνη είναι θαλάσσια περιοχήπέρα από την αιγιαλίτιδα ζώνη. Το
πλάτος της δεν ξεπερνά τα 24 ν.μ. Στη ζώνη αυτή το κράτος δεν ασκεί πλήρη κυριαρχία, αλλά τον αναγκαίο έλεγχο για παραβάσεις της εθνικής του νοµοθεσίας σε υγειονοµικά, τελωνειακά, μεταναστευτικά και δηµοσιονοµικά θέµατα.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΝΗ /ΑΟΖ

«Αποκλειστική Οικονοµική Ζώνη» είναι ο θαλάσσιος βυθός και το υπέδαφός του που εκτείνονται πέραν των εθνικών υδάτων μιας χώρας (12ναυτικά µίλια) στα 200 ναυτικά µίλια από την ακτογραµµή και περιλαµβάνει τόσο τα εθνικά ύδατα, όσο και την υφαλοκρηπίδα εκτός του ορίου των 200 µιλίων. Στην ΑΟΖ το κράτος δεν ασκεί πλήρη κυριαρχία αλλά κυριαρχικά δικαιώµατα. Το καθεστώς της ΑΟΖ καλύπτει όλους του φυσικούς πόρους, ζωντανούς και μη, ενώ της υφαλοκρηπίδας καλύπτει µόνο τους μη ζωντανούς πόρους.
Το καθεστώς της ΑΟΖ επιτρέπει κατασκευή τεχνητών νησιών, εξέδρας κ.λπ. στην επιφάνειά της, ενώ για την υφαλοκρηπίδα δεν υπάρχει ανάλογη ρητή αναφορά. Τα δικαιώµατα ενός κράτους στην ΑΟΖ δηµιουργούνται µόνο κατόπιν διακήρυξης των κυριαρχικών του δικαιωµάτων.