Παναγιώτης Αδαμόπουλος
Οι μουσικοί που κράτησαν ζωντανό τον ήχο του ουτιού στα καφενεία, τα πανηγύρια και τις
γειτονιές του νησιού.
1. Ο «κυρ-Γιάννης ο Ουτζής» – ο ρυθμός του Πολιχνίτου
Στον Πολιχνίτο, όλοι θυμούνται τον «κυρ-Γιάννη τον Ουτζή». Δεν υπήρχε γάμος ή πανηγύρι χωρίς
εκείνον. Έπαιζε με δύναμη και αντοχή, κρατώντας χορό για ώρες. Οι ντόπιοι λένε πως μπορούσε
να «κουρδίσει» τον καγκελευτό μόνο με δύο χορδές, και πάλι ο κόσμος να μην σταματά να
χορεύει.
2. Οι μουσικοί της Επάνω Σκάλας – το ούτι του προσφυγικού συνοικισμού
Η Επάνω Σκάλα στη Μυτιλήνη ήταν γεμάτη πρόσφυγες από τη Σμύρνη και τα γύρω παράλια. Εκεί,
στα καφενεία και τα ταβερνάκια, άκουγες καθημερινά ούτι. Μουσικοί όπως ο Μιχάλης «Σμυρνιός»
έπαιζαν δίπλα στο βιολί, αναβιώνοντας τον ήχο της πατρίδας. Το ούτι γινόταν παρηγοριά και
γέφυρα με το χαμένο σπίτι στην απέναντι ακτή.
3. Ο Παναγιώτης Παράσχος – η Γέρα στο τραγούδι
Στη Γέρα, ο Παναγιώτης Παράσχος ξεχώρισε για το ιδιαίτερο παίξιμό του. Ήταν γνωστός για τα
ταξίμια του: εισαγωγές με ανατολίτικο ύφος που μάγευαν πριν αρχίσει το τραγούδι. Ο κόσμος τον
άκουγε με προσοχή και μετά… ξεσπούσε στον χορό. Οι μαρτυρίες λένε ότι είχε την ικανότητα να
«παντρεύει» μακάμια με λεσβιακούς σκοπούς.
4. Οι «ανώνυμοι» μουσικοί των χωριών
Σε χωριά όπως η Αγιάσος, η Στύψη ή η Πέτρα, υπήρχαν ουτζήδες που δεν έγιναν ποτέ γνωστοί
πέρα από τα σύνορα του χωριού τους. Έπαιζαν για την κοινότητά τους, σε γάμους και πανηγύρια,
και γι’ αυτούς το ούτι ήταν τρόπος ζωής. Χωρίς δίσκους ή ραδιόφωνο, έμειναν στη μνήμη μόνο
όσων χόρεψαν με το παίξιμό τους.
5. Ο Στρατής της Μυτιλήνης – η νέα γενιά
Στη δεκαετία του ’60 και του ’70, ο Στρατής (γνωστός ως «Στρατής του ουτιού») έδωσε νέα πνοή
στο όργανο. Έπαιξε σε παρέες νέων, πειραματίστηκε με ρεμπέτικα και λαϊκά, και μετέφερε το ούτι
από το καφενείο στη σκηνή. Ήταν ο κρίκος ανάμεσα στους παλιούς πανηγυρτζήδες και τους
σύγχρονους μουσικούς.
Γιατί είναι θρύλοι;
Δεν είχαν όλοι δίσκους ή φήμη εκτός νησιού. Όμως, για τις κοινότητές τους ήταν οι άνθρωποι που
έδιναν φωνή και ρυθμό στη ζωή. Χάρη σε αυτούς, το ούτι ρίζωσε βαθιά στη Λέσβο και συνεχίζει
μέχρι σήμερα να παίζεται από νέους μουσικούς