Το 1492, τριάντα χρόνια μετά την κατάληψη της Λέσβου από τους Οθωμανούς, γεννήθηκε στο χωριό Φάραγγας, δύο χιλιόμετρα βόρεια της Αχερώνης Καλλονής, ο Άγιος Ιγνάτιος, κατά κόσμον Ιωάννης Αγαλλιανός, ηγούμενος της Μονής Λειμώνος (1527-1530) και μητροπολίτης Μηθύμνης (1531-1557). Απόγονος της μεγάλης οικογένειας των Αγαλλιανών της Κωνσταντινουπόλεως.
Η σύζυγός του, Μαρία, και τα παιδιά τους, εκτός από το Μεθόδιο, πέθαναν από λοιμό στις αρχές του 1520. (Απόστολος Σπανός, Συνοπτική Ιστορία Ι. Μ. Λειμώνος, 2003, σ. 26).
Μετά ακολούθησε το μοναχικό βίο, επανιδρύοντας τα δύο παλαιά Βυζαντινά Μοναστήρια, το 1523 το γυναικείο της Μυρσινιώτισσας επ’ ονόματι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου,
και το 1526 το ανδρικό του Λειμώνος
επ’ ονόματι του μεγάλου Ταξιάρχη Μιχαήλ, στα ερείπια των εκκλησιών που βρίσκονταν στην από αιώνες οικογενειακή του ιδιοκτησία, που απέκτησαν ξανά ο πατέρας του και η γιαγιά ή προγιαγιά του, η κυρά Ξενητού, πληρώνοντας τους Οθωμανούς, που όταν κατέλαβαν τη Λέσβο καταπάτησαν μοναστήρια και κτήματα, ονομάζοντάς τα σουλτανική περιουσία. (Σταύρος Καρυδώνης, Τα εν Καλλονή Μοναστήρια του Αγίου Ιγνατίου, Κωνσταντινούπολις 1900, σ. 53).Το μοναστήρι προστατευόταν από Σουλτανικά φιρμάνια και έτσι, με την οικονομική ευρωστία που διέκρινε, «κατέστη κέντρον σπουδαιότατον, πάσης θρησκευτικής και κοινωφελούς δράσεως δι’ όλην την νήσον».
Το 1526, ίδρυσε βιβλιοθήκη η οποία σήμερα είναι η μεγαλύτερη της Λέσβου, με 512 χειρόγραφα 10ου – 20ου αιώνα, 40 μουσικούς κώδικες και κατάστιχα, 2.238 έγγραφα και 17.000 βιβλία.Η βιβλιοθήκη της, είναι η μεγαλύτερη της Λέσβου καθώς και το αρχείο των ελληνικών και οθωμανικών εγγράφων αποτελούν πολύτιμο υλικό για τη διεθνή έρευνα, καθώς φωτίζουν τη Βυζαντινή Λογοτεχνία, το Βυζαντινό Δίκαιο αλλά και την γένει ιστορία της Λέσβου την περίοδο αυτή.
Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Μονής Λειμώνος έχει ως στόχο την προβολή της γραπτής πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία έχει αποθησαυριστεί στα ράφια και τις προθήκες της λειμωνιακής βιβλιοθήκης κατά τους πέντε αιώνες της λειτουργίας της, από το 1526 μέχρι σήμερα. Δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος “Ανάδειξη και προβολή του πολιτιστικού πλούτου της Μονής Λειμώνος Λέσβου με τη χρήση νέων τεχνολογιών”.Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη χωρίζεται, όπως και το φυσικό πρωτότυπό της, σε τρία τμήματα: την συλλογή των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών χειρογράφων, τη Βιβλιοθήκη των παλαιτύπων βιβλίων και το Αρχείο των ελληνικών και οθωμανικών εγγράφων.
Η βιβιλιοθήκη βρίσκεται στη διεύθυνση : http://84.205.233.134/library/index.php
Κατά τα χρόνια της ηγουμενίας του, ίδρυσε και δύο εκπαιδευτήρια, το αρρένων στη Μονή Λειμώνος, τη Λειμωνιάδα Σχολή, και το σχολείο θηλέων της Μυρσινιώτισσας, το γνωστό «φροντιστήριον ίνα σπουδάζωσιν εις γράμματα καί διδάσκωνται μουσικήν». (Ανδρέας Μουστοξύδης, Ελληνομνήμων, Αθήνα 1843, Επιστολή Παχώμιου Ρουσάνου, σ. 692).
Το σχολείο της Μυρσινιώτισσας υπήρξε το πρώτο σχολείο θηλέων που λειτούργησε σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία. (Μανουήλ Γεδεών, Ελληνίδων Εκπαίδευσις μετά την Άλωσι, Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών, 5, 1930, σ. 332, 336). Παράλληλα οργάνωσε τη Σχολή Κεντητριών της Γυναικείας Μονής της Παναγίας Μυρσινιώτισσας. Στη σχολή αυτή φοιτούσαν οι Μοναχές αλλά και πολλές νέες κοπέλλες από τα γύρω χωριά. Παράλληλα ιδρύθηκε οικοτροφείο για τις μαθήτριες που έμεναν μακριά. Στη σχολή αυτή οι νέες μάθαιναν τα πρώτα γράμματα. Διδάσκονταν Ανάγνωση. Γραφή. Οικοτεχνία. Αριθμητική. Μουσική.
Ο Παναγιώτης Σαμάρας γράφει: «Τα μοναδικά σχολεία που αναφέρονται πως υπήρχαν στη Λέσβο τους πρώτους μετά την άλωση αιώνες, είνε τα σχολεία των μοναστηρίων του Λειμώνα», και προσθέτει ότι το επόμενο αυτών είναι το Ελληνικό Σχολείο Μυτιλήνης, που λειτούργησε 221 χρόνια αργότερα, το 1744. (Η εκπαίδευση στη Λέσβο, Μυτιλήνη 1948, σ. 11 και 14).
Στη Λειμωνιάδα Σχολή δίδαξαν ο Άγιος Ιγνάτιος, ο γιος του Μεθόδιος και για δύο χρόνια, περί το 1545, ο φημισμένος μοναχός και Ζακυνθινός λόγιος Παχώμιος Ρουσάνος, ο οποίος όταν αναχώρησε από τη Μονή έγραψε «Επιστολή» για τον άγιο αποκαλώντας τον «Ιγνάτιο Αντίσσης», ίσως λόγω της γειτνίασης του Λειμώνα με τις μονές του όρους Λιβάνου της περιοχής Άντισσας με την οποία του απευθύνει κατηγορία για τη φοίτηση μικρών μαθητών γειτονικών χωριών στη Σχολή Λειμώνος. Η «Επιστολή» αποτελεί το καλύτερο εγκώμιο του Αγίου, του προοδευτικού σχολάρχη, ο οποίος «ως αστήρ εωθινός εν μέσω νεφέλης», όπως τον χαρακτήρισε ο βιογράφος του, Αθανάσιος Ραιδεστινός, είχε αντιληφθεί την ανάγκη της εκπαίδευσης των υπόδουλων Ελλήνων.
Καθώς κυλούσε ο καιρός άρχισαν να ξεπροβάλλουν φωτεινές προσωπικότητες Λογίων. Ο Πατροκοσμάς. Ο Βικέντιος Δαμωδός. Ο Παχώμιος Ρουσσάνος. Ο Κωνσταντίνος Οικονόμος εξ Οικονόμων. Ο Θεόκλητος Φαρμακίδης και αρκετοί άλλοι που δίδαξαν τα σκλαβωμένα ελληνόπουλα. Παχώμιος Ρουσάνος, ευτύχησε να είναι ο πρώτος σχολάρχης δύο ελληνικών σχολείων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, της Λειμωνιάδος Σχολής Αρρένων και της Σχολής Θηλέων της Μυρσινιώτισσας, στην αρχή της δουλείας των 450 χρόνων.
Το video που ακολουθεί είναι ένα μικρό αφιέρωμα στη Μονή Λειμώνος