Αργαλειός (λαγκάμνα) : Βλάπτει και πόσο τον Κόλπο μας; (Vid)

Ιγνάτης Ψάνης

Οφείλουμε να δημοσιεύσουμε την επώνυμη καταγγελία την οποία πρόσφατα λάβαμε, βάσει της οποίας απειλούνται σοβαρά τα ιχθυοαλιεύματα του Κόλπου της Καλλονής, λόγω του αλιευτικού εργαλείου “αργαλειός” (λαγκάμνα), που χρησιμοποιείται για την αλιεία των χαβάρων.

Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

Η καταγγελία την οποία λάβαμε από τον αλιέα κ. Δημήτριο Μπίρη:

16/02/24
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

ΣΑΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΩ

ΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΑΛΙΕΙΑ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΚΟΛΠΟ ΚΑΛΛΟΝΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΥΡΟΜΕΝΟ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ (ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ), ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕΙ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΘΕΙ ΩΣ ΔΡΑΓΑ. ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ (ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ) ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΑΓΓΑΝΙ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΤΟ ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΑΜΕ ΜΑΓΓΑΝΟ, ΕΙΤΕ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΕΙΤΕ ΧΕΙΡΟΚΙΝΗΤΟ, ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΥΤΟΥ ΣΕΡΝΑΜΕ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΑΦΟΣ ΤΗΝ ΛΑΓΚΑΜΝΑ (ΔΡΑΓΑ),
ΤΟΤΕ ΤΟ ΣΚΑΦΟΣ ΑΛΙΕΥΕ ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΗΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΗΓΑΙΝΕ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΛΠΟ, ΟΠΟΤΕ ΓΙΝΟΤΑΝ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΖΗΜΙΑ.

ΜΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟ ΤΡΟΠΟ ΤΩΡΑ ΤΑ ΣΚΑΦΗ ΕΧΟΥΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΘΕΙ ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΑΝΕΜΟΤΡΑΤΕΣ, ΓΔΕΡΝΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΑ ΑΚΡΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ ΤΟΝ ΚΟΛΠΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΡΕΦΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΦΩΛΙΕΣ ΤΗΝ ΨΑΡΙΩΝ, ΑΒΓΑ ΣΟΥΠΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΑΛΛΑ ΟΣΤΡΑΚΑ ΚΑΙ ΖΩΝΤΑΝΑ ΕΙΔΗ, ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΣΤΟΝ ΠΥΘΜΕΝΑ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ. ΑΡΚΕΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΑΛΙΕΙΣ (ΔΥΧΤΙΑΡΗΔΕΣ), ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΛΙΕΥΣΟΥΝ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΑΥΤΟΥ.

ΜΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟ ΤΡΟΠΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΥΠΕΡΑΛΙΕΥΣΗ ΜΥΔΙΩΝ(ΧΑΒΑΡΩΝ). ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΑ ΛΟΓΩ ΥΠΕΡΑΛΙΕΥΣΗΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΟΤΙΜΟΥΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ. ΑΝΤΙ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΛΕΣ ΤΙΜΕΣ ΤΑ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΣΤΟ ΕΝΑ ΤΡΙΤΟ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΑΠΟ Ο ΤΙ ΤΑ ΔΙΝΑΜΕ 12 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ.

ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΦΥΠΝΙΣΩ ΤΙΣ ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΣΩΘΕΙ Ο ΚΟΛΠΟΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΚΑΙ ΑΠΟ Ο ΤΙ ΜΕ ΕΧΟΥΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΟΝΟ ΔΥΟ ΤΕΤΟΙΟΙ ΚΟΛΠΟΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΤΕΤΟΙΑ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ.

ΕΛΠΙΖΩ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΛΙΕΙΑΣ ΤΩΝ ΧΑΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΙΕΩΝ.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ.
ΣΚΑΛΑ ΚΑΛΛΟΝΗΣ
ΜΠΙΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Εμείς ψάξαμε το πολύ σοβαρό θέμα. Απευθυνθήκαμε σε όλους τους αρμόδιους φορείς, στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου, στο τμήμα Αλιείας, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο ίδιο τμήμα, στο Υπουργείο, που το επισκεφθήκαμε, στο τμήμα Αλιείας, Συγγρού 150, στον Πρόεδρο του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Καλλονής. Ρωτήσαμε και ψαράδες. Παραθέτουμε ολόκληρο το πληροφοριακό υλικό.

Και πρώτα-πρώτα τι είναι τα:

ΧΑΒΑΡΑ

Τα πιο ευρέως διαδεδομένα δίθυρα όστρακα στις ελληνικές θάλασσες είναι: το στρείδι (Ostrea edulis), το μύδι (Mytilus galloprovincialis), η πίννα (Pinna nobilis), το κυδώνι (Venus verrucosa), ο σωλήνας (Ensis minor), η γυαλιστερή (Callista chione), ο πετροσωλήνας (Pholas dactylus), η

καλόγνωμη (Arca noae), η πουρλίδα (Cerastoderma glaucum), η τελίνα (Donax trunculus), και το χάβαρο (Modiolus barbatus).

Το χάβαρο διακρίνεται από το κοινό μύδι. Αντλεί και την ονομασία του (γενειοφόρο μύδι) από τις μεγάλες τρίχες που έχει στο περιθώριο του πάνω από το πίσω μέρος του κελύφους του που είναι πιο στρογγυλεμένο σε σχέση με αυτό του μυδιού. Ζουν προσκολλημένα σε βραχώδη

υποστρώματα όπου συγκρατούνται από ισχυρές ίνες της βύσσου. Μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 60 mm σε μήκος, αν και τα άτομα του είναι συνήθως μικρότερα. Ο κέλυφός του έχει οβάλ σχήμα και η εξωτερική του επιφάνεια

έχει ανοιχτό κίτρινο, ασπροκίτρινο ή κόκκινοκαφέ χρώμα. (Κουτσούμπας κ.ά al., 2007; Βουλτσιάδου κ.ά., 2009)

ΧΑΒΑΡΟ

Το χάβαρο είναι ένα πολύ εμπορικό είδος σε πολλά μέρη του

Βοειοανατολικού Ατλαντικού και της Μεσογείου θάλασσας. Στη Λέσβο, ειδικότερα στον κόλπο της Καλλονής απαντάται σε μεγάλες ποσότητες.

Από το 2000 και μετά η μέση παραγωγή στην Ελλάδα ξεπερνά τους 200 τόνους. Έχει απαγορευθεί η αλιεία του είδους στον Θερμαϊκό κόλπο από το 2002, λόγω ύπαρξης μεγάλων συγκεντρώσεων καδμίου. (Πτυχιακή εργασία της κας Γαβρά Μαρίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου 2016)

ΑΛΙΕΥΣΗ ΧΑΒΑΡΩΝ

Η αλίευση των γαστερόποδων (GASTEROPODA) και των δίθυρων μαλακίων(BIVALVIA) στα οποία ανήκουν και τα χάβαρα καθορίζεται σαφώς από την κείμενη νομοθεσία, ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ Αρ, Φύλλου 198, ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ, Άρθρο 1, παράγραφοι 1,2. Το εργαλείο με το οποίο αλιεύονται λέγεται “αργαλειός”, εικονίζεται και περιγράφεται όπως παρακάτω:

Αργαλειός (Λαγκάμνα)

Η περιγραφή του αργαλειού

ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ-ΑΡΜΟΔΙΟΙ

Ο Πρόεδρος του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Καλλονής ισχυρίζεται ότι ο “αργαλειός” είναι νόμιμο εργαλείο, πως δεν προκαλεί καμιά ζημιά σε μια περιοχή που τα χάβαρα εξαπλώνονται γεωμετρικά, πως λειτουργεί βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών, πως κολλά πάνω σε άλλα όστρακα, τα πνίγει, γι’ αυτό απαιτούνται μαζικές αλιεύσεις του και πως η διαχείρισή του είναι το παν και, αν υπάρχουν προβλήματα στη διαχείρισή του, είναι θέμα του λιμενικού να τα αντιμετωπίσει. Τέλος, πρόκειται για εργασία από την οποία ζουν εκατοντάδες, μια ολόκληρη αλυσίδα απασχολούμενων.

Οι υπεύθυνοι των Τμημάτων Αλιείας και του Πανεπιστημίου και της Περιφέρειας διατύπωσαν την άποψη ότι ο “αργαλειός” είναι νόμιμο εργαλείο. Την ίδια θέση παρουσίασαν με τα έγγραφά τους, τα οποία μας παρέδωσαν, και οι αρμόδιοι του τμήματος Αλιείας του Υπουργείου, οι οποίοι μας εντυπωσίασαν με την προθυμία τους και την ευγένειά τους, εξυπηρετικότατοι.

ΟΜΩΣ…

Όμως, παρακολουθώντας κανείς τον ¨αργαλειό” επί το έργον, επί του βυθού, ίσως δικαιολογεί όλους όσοι αφενός ισχυρίζονται πως είναι νόμιμος, αφετέρου, όμως, συμπληρώνουν σχεδόν πάντα και ένα “αλλά”, δεδομένου ότι ο βυθός μοιάζει σα να φρεζάρεται, να σβαρνίζεται, καθότι η βάση του “αργαλειού” επιτρέπεται να φέρει και “οδόντωση”.

Και για να εξαλειφθούν πλήρως τα “αλλά”, επιβάλλεται η Περιφέρεια να εγκρίνει και να χρηματοδοτήσει κάποια σχετική μελέτη προς το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ώστε να γνωρίζουμε όλοι την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Κόλπος μας και να ληφθούν, αν χρειάζεται, κάποια μέτρα προστασίας ή ελέγχου. Θα ήταν και μια ευκαιρία να γνωρίσουμε, ίσως, και την γενικότερη κατάσταση του Κόλπου.

-Ο “αργαλειός” μπορεί να είναι νόμιμο εργαλείο. Όμως αν προκαλεί εκτεταμένες ζημιές στις τραγάνες, στις καπαλιές, στα ιχθυαλιεύματα;

Ο κ. Δ. Μπίρης προς ενίσχυση της καταγγελίας του επικαλείται και το άρθρο 1, το άρθρο 4, παράγραφοι 2 και 4, το άρθρο 5, το άρθρο 6 και το άρθρο 13, παράγραφος 1 του C1 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 21ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο θάλασσα, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθμ.2847/93 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ.1626/94

Οι αρμόδιοι που βλέπουν και διαβάζουν τη σελίδα μας, υποθέτουμε πως θα ήθελαν να ερευνήσουν το θέμα. Σε κάθε περίπτωση οι καταγγελίες είναι πολύ σοβαρές. Αν πάλι κρίνουν πως είναι υπερβολικές ή αστήρικτες οι καταγγελίες, ας λειτουργήσουν ανάλογα.