Ιγνάτης Ψάνης Η μητρική μας διάλεκτο, τα Πολυχνιάτικα, που κάποιοι απαξιωτικά και περιφρονητικά τα ονομάζουν χωριάτικα, κάποιοι που ξεχάστηκαν και ξέχασαν, βρήκαν, εκτός από τον Τάσο Μακρή, που χρόνια τα μελετά, τα τελευταία χρόνια έναν ανέλπιστο υποστηρικτή, που τα τελευταία χρόνια γράφει τη δική της ιστορία. Kατάφερε με την αυθεντικότητά της, το ταλέντο και το...
Κατηγορία: Ιστορία του χωριού
Άρθρο
Άρθρο
Οι σχολικές τοιχογραφίες του Κώστα Καλαθά, που δυστυχώς καταστράφηκαν-Μέρος 1ο
Επιμέλεια: Ιγνάτης Ψάνης Θέλησε να ομορφύνει και να ζωντανέψει το Δημοτικό μας Σχολείο, να το κάνει ελκυστικό για τα παιδιά, να παραστήσει ένα μέρος της αρχαίας ιστορίας και της μυθολογίας, ζωγραφίζοντας τους μεγάλους και άχαρους χώρους του διαδρόμου του. Είδε και αλλιώς το ρόλο του ως Δάσκαλος. Σκέφτηκε τη δύναμη της εικόνας, που μαγεύει και...
Άρθρο
Λεξικό φράσεων της ντοπιολαλιάς μας- Μέρος 18ο
Φωτογραφία: Το μηχανουργείο του Θοδωρή Χατζησπυρέλλη και το αρχοντικό του Καλιά-Μπέη-Γιώργος Καρακλάς από το αρχείο του Στρατή Πάντα Ήβγι τσι ΄φτός στο σνυπαρτό Ακόμα μία παράξενη λέξη που, αν δεν τη μεταφράσουμε, θα μένει ακατανόητη η φράση. Πρόκειται για αναγραμματισμό και, αν βάλουμε στη θέση τους τα γράμματα, θα δούμε τη σύνθεση: σνυπαρτό= συν+παίρνω....
Άρθρο
Λεξικό φράσεων ντοπιολαλιάς- Μέρος 17ο
Από τον καλοκαιριάτικο χορό των Νυφιδιωτών-Αι γενεαί πάσαι… Τάσος Μακρής Έχ’ έξ’ χειμώνα, έξ καλουτσαίρ’ Στο άκουσμα της φράσης το μυαλό μας πηγαίνει κατ’ ευθείαν στην απλούστευση. Ο τύπος που βλέπει έτσι τον κόσμο σίγουρα είναι προβληματικός. Η διατύπωση, όμως, δεν έχει σκοπό να επισημάνει κάποιον για διανοητική αδυναμία. Με την παράλειψη της Άνοιξης και...
Άρθρο
Αφιέρωμα στα παλιά καφενεία-Γιώργος Σαλταμάρας
Γιώργος Σαλταμάρας Θα προσπαθήσω να μεταφέρω αφηγήσεις παλιών καφετζήδων και καφενόβιων καθώς και προσωπικά μου βιώματα από τη δεκαετία του ’60 και μετά. Τα προπολεμικά καφενείατέλη του 19ου αιώνα και μέχρι το 1940, ήταν λιτά, φτωχά από εξοπλισμό και υπηρεσίες. Στα καφενεία αυτής της εποχής υπαγόταν και οι τεκέδες που υπήρχαν στο χωριό. Η επίπλωση και τα...
Άρθρο
Πρωτοχρονιάτικα Πολιχνιάτικα έθιμα
Επιμέλεια: Ιγνάτης Ψάνης Αναδημοσίευση από τον “ΠΟΛΙΧΝΙΑΤΙΚΟ ΛΟΓΟ”-2011, αρ. φύλλου 128 Όταν είμαστε τα παιδιά! Ψάχνοντας τις παλιές εφημερίδες του Συλλόγου της Αθήνας, ανακαλύψαμε ένα Πολιχνιάτικο πρωτοχρονιάτικο, παραδοσιακό διαμάντι του Τάσου Μακρή, που μας θυμίζει παλιά έθιμα της κωμόπολης μας. Πολύ μας συγκίνησε. Ιγνάτης Ψάνης Στουν Άη Βασίλ’ Πρωτοχρονιάς απόγευμα και τα παιδιά, ξεπεταρούδια γύρω...
Άρθρο
Λεξικό φράσεων της ντοπιολαλιάς- Μέρος 16ο
Τάσος Μακρής Εύτην η πάστρα σι βαστά. Η δεικτική αντωνυμία αυτός, αυτή, αυτό γίνεται στο λεσβιακό ιδίωμα εύτους, εύτην, εύτου. Η «πάστρα» είναι η γνωστή πανελλήνια καθαριότητα. Το «βαστώ» είναι ρήμα με πολλές σημασίες. Εδώ σημαίνει πως η πάστρα εξουσιάζει απόλυτα κάποιο άτομο και καθορίζει τις πράξεις του. ...
Άρθρο
Η γειτονιά μου στον Πολιχνίτο-Μαρίας Αρχοντούλη-Βαλάκου
Πλατεία Αβησσυνίας-Μακρύ σουκάτς (αρχή):Φωτογραφία από άλμπουμ Κ. Κουκούλα-Τ. Μακρή Ιγνάτης Ψάνης Αυτές τις γιορτινές μέρες διαλέξαμε να αναδημοσιεύσουμε το, σαν σε παραμύθι, αυτοβιογραφικό κείμενο μιας κοπέλας τότε, της Μαρίας Αρχοντούλη-Βαλάκου, που περιγράφει με αυθόρμητο, γλυκό και νοσταλγικό τρόπο, αλλά και με μια εσωτερική μελωδία και ποιητικότητα τα μικρά και εφηβικά της χρόνια, όπως το έζησε...
Άρθρο
![Το κάστρο του Πολιχνίτου [Τρογαλιάς-Κιτρογαλιάς-Παλιόκαστρο-Καστρί]]](https://panoramapolihnitou.gr/wp-content/uploads/2024/12/kastro-360x360.webp "kastro")
Το κάστρο του Πολιχνίτου [Τρογαλιάς-Κιτρογαλιάς-Παλιόκαστρο-Καστρί]]
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΒΟΛΗΣ (foto ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΚΛΑΣ) Επιμέλεια: Ιγνάτης Ψάνης Πόσοι Πολιχνιάτες ξέρουμε για το Κάστρο μας; Στην περιοχή αυτή με τους τόσους οικισμούς πρόσφερε κάποια ασφάλεια το Κάστρο της Κιτρογαλιάς. Παλιόκαστρο το λένε και αυτό σήμερα. Σκαρφαλωμένο σε ένα λόφο δεσπόζει στα γύρω μέρη και αποτελούσε καταφύγιο των κατοίκων. Δεν...
Άρθρο
Λεξικό φράσεων της ντοπιολαλιά- Μέρος 12ο
Τάσος Μακρής Eίνι στα καταχούμινά ‘τα Η λέξη «καταχούμινα» είναι μια σύνθετη λέξη της ντοπιολιαλιάς μας καμωμένη με αρχαία υλικἀ. Ο κορμός της είναι ο αρχαίος «χους», το δικό μας χώμα. Η πρόθεση «κατά» χρησιμοποιείται για επίταση του νοήματος. Ίσως αρχικά να ήταν και το επίρρημα «κάτω» και τότε θα σήμαινε «βαθιά στο χώμα». Με...