Ιγνάτης Ψάνης
Θυμόμαστε τα παλιά ελαιοτριβεία, με τα μπασκιά, το χαμούρι, τις πρέσες, τις τεράστιες πέτρες μέσα στη βαρέλα, που στριφογύριζαν και έλιωναν τις ελιές, το λαβάλ, τους εργάτες μέσ’ τη λαδίλα, τα τεράστια λουριά, που μετέδιδαν την κίνηση, το στάμα-περίπου ένα μόδι- το καφενεδάκι, στο οποίο περίμεναν με τις ώρες ώσπου να ξεμπερδέψουν οι άνθρωποι και να πάρουν τις λαγίνες γεμάτες με τον πολύτιμο μόχτο τους, και μ΄αυτόν να ξεπληρώσουν τον μπακάλη, τον χασάπη, κοντολογίς να τα φέρουν βόλτα κι αυτή τη χρονιά.
Εργαζόμενοι σε ελαιοτριβείο του χωριού (τα μπασκιά-η πρέσα-το χαμούρι)
Από αριστερά Σταυρέλλης, Τάσος Βουκλαρής, Ιγνάτης Νταγλής, Παναγιώτης Λεβέντης και Βούλγαρης.
Φωτογραφία από το λεύκωμα των Κυριάκου Κουκούλα – Τάσου Μακρή “Ο Πολιχνίτος του 20ου αιώνα.”
Καμιά σχέση τα σύγχρονα ελαιοτριβεία. Η τεχνολογία μεταμόρφωσε τελείως τον χώρο. Σε ένα σχετικά περιορισμένο χώρο και χωρίς ανθρώπινα χέρια αυτοματοποιείται η διαδικασία από την αρχή ίσαμε το τέλος. Δέκα τόνοι ελιάς μπορούν να “αλεστούν” σε μια ώρα!
Στο βίντεο, που είχε την καλοσύνη να μας αποστείλει ο Γιώργος Καρακλάς, παρακολουθούμε όλες τις φάσεις, όλη τη διαδικασία της έκθλιψης του ελαιοκάρπου, την οποία καταγράφουμε παρακάτω, για να έχει κανείς πλήρη την εικόνα. Οι ελιές ανεβαίνουν στο αναβατόριο και στην τελική φάση διαχωρίζεται η πυρήνα, το νερό και το λάδι.
-Παραλαβή ελαιοκάρπου
-Αναβατόριο
-Απορρόφηση φύλων
-Πλυντήριο και ζύγιση
-Σπαστήρας
-Μαλακτήρας καρπού (ζύμωση),
-Διαχωριστής πυρήνας και φυγόκεντρος διαχωριστής νερού από λάδι.