Πανόραμα Πολιχνίτου
Άλλη μια ενότητα γραφής του Τάσου Μακρή κλείνει τον κύκλο της και αφήνει έντονο αποτύπωμα λεκτικό-γλωσσικό, λαογραφικό με αναφορά στο σχετικώς πρόσφατο παρελθόν.
Με το παρόν σημείωμά μας αφενός μεν ευχαριστούμε τον αγαπητό Τάσο, που εμπιστεύθηκε στον ιστότοπό μας την πολύτιμη αυτή εργασία του, να την παρουσιάσουμε, ώστε να καταστεί κοινό απόκτημα των Πολιχνιατών, αφετέρου δε να επισημάνουμε την αξία και σπουδαιότητά της. Οι παλαιότεροι λοιπόν να θυμηθούν και οι νεώτεροι να γνωρίσουν την γλωσσική παράδοση που με άξονα το γλωσσικό ιδίωμα της ντοπιολιαλιάς μας, ανιχνεύει και ανασύρει στην επιφάνεια πλήθος κοινωνικών σχέσεων και εκδηλώσεων που δηλώνουν τον τρόπο σκέψης και πείρα του παρελθόντος. Έτσι το παρελθόν συνομιλεί με το παρόν των γενεών και μεταλαμπαδεύει το θυμοσοφικό πλούτο των προγόνων. Αυτό δε αποτελεί και μια σημαντική πτυχή που αναδεικνύεται με την συλλογή και την διερεύνηση των λἐξεων και φράσεων της ντοπιολιαλιάς μας από τον Τάσο τον Μακρή.
Εξάλλου να μην λησμονούμε ότι η σοφία δεν είναι μόνο προνόμιο των μεγάλων φωτεινών πνευμάτων. Είναι συχνά και των απλών ανθρώπων του λαού. Και η σοφία του λαού μας γενικώτερα είναι ανεξάντλητη
Μέσα σε μικρές φράσεις ή και λέξεις ακόμα κρύβονται μεγάλες αλήθειες και σοφά συμπεράσματα της ζωής, που άλλοτε δίνονται άμεσα και άλλοτε έμμεσα και αλληγορικά. Οι φράσεις και λέξεις της δικής μας ντοπιολιαλιάς είναι γέννημα και καρπός της λαϊκής θυμοσοφίας που διακρίνει, εγκρίνει, επικρίνει καταστάσεις, συνήθειες, συμπεριφορές. Προβάλλει
αρετές, όπως η εργατικότητα, κοινωνική αλληλεγγύη, αλλά κατά το πλείστον ελαττώματα, όπως υποκρισία, επιδειξιομανία κ.α. που λειτουργούν συμβουλευτικά, διδακτικά.
Αναμφισβήτητα η κοπιώδης προσπάθεια του Τάσου για την συλλογή των φράσεων, την διερεύνησή τους και επεξεργασία τους ως προς τη γλώσσα και το περιεχόμενο είναι πολύτιμη με ουσιαστική προσφορά. Γιατί διασώζει από την αφάνεια και την άγνοια πολύτιμα λαογραφικά στοιχεία, που αναφέρονται στο σύνολο σχεδόν της ανθρώπινης δραστηριότητας και ζωής των προγόνων μας, που προκαλούν το ενδιαφέρον και την προσοχή μας. Μαθαίνουμε και γνωρίζουμε έτσι την σημασία και προέλευση πολλών φράσεων που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή ζωή.
Ο φίλος Τάσος Μακρής με πολύ μεράκι, γνώση, επιμέλεια και πληρότητα επιδόθηκε στη μελέτη των φράσεων της ντοπιολιαλιάς μας. Με τρόπο αυθεντικό, με γλωσσική σαφήνεια ζωηρές περιγραφές και παραστατικές αφηγήσεις παραθέτει τις φράσεις, διερευνά και φωτίζει την προέλευσή τους, τον τρόπο που ειπώθηκαν, ερμηνεύει τις ρίζες και την αλληγορία τους. Αποκρυπτογραφεί επίσης με διαίσθηση στοιχεία που περιέχουν ασάφεια και αοριστία. Ο απέριττος μάλιστα ,λιτός και επιγραμματικός λόγος δεν κουράζει τον αναγνώστη. Βεβαίως αξιοπρόσεχτη είναι η ακραιφνώς γλωσσική-λεξιλογική προσέγγιση των φράσεων. Η ετυμολογική επεξεργασία (που γοητεύει τον αναγνώστη), η παραπομπή στην αρχαία ελληνική, η γραμματική με τις φθογγολογικές αλλοιώσεις και μεταβολές που συμβαίνουν κατἀ την μακρινή, απύθμενη διαδρομή της γλώσσας μαρτυρούν και δηλώνουν την συνέχεια της Ελληνικής γλώσσας από της εμφανίσεώς της ( 1500, 1400 π.χ,)
Είναι ευνόητο, αλλά αναγκαίο να επισημάνουμε ότι οι φράσεις αυτές ( ως περιεχόμενο κυρίως) ανάγονται ιστορικά σε ένα στάδιο παραδοσιακής , αγροτικής εν πολλοίς οικονομίας και χειροτεχνίας που της προσδίδουν τα δικά της κοινωνικά χαρακτηριστικά. Κλειστή κοινωνία κατά το μάλλον, με κοινωνικές διακρίσεις, με σφιχτή δομή, κοινωνική συνοχή έντονη. Από αυτές τις υλικές προϋποθέσεις πηγάζει και μια αυστηρή ηθική που επιβάλλεται με ένα δυναμικό άτυπο κοινωνικό έλεγχο με αυστηρό και αμείλικτο άτυπο επίσης ποινολόγιο. Αυτά τα κοινωνικά δεδομένα δηλώνει και τεκμηριώνει το περιεχόμενο των φράσεων της ντοπιολιαλιάς μας. Ως προς τούτο δε, έχει η συλλογή την αξία της.
Εν κατακλείδι η συλλογή αυτή των φράσεων της ντοπιολιαλιάς μας είναι ένα ευχάριστο ανάγνωσμα διδακτικό αλλά και χρησιμότατο υλικὀ,για να μελετήσει κάποιος σε βάθος. Σε κάθε περἰπτωση αποτελεί πολύτιμη και πλούσια λαογραφική παρακαταθήκη, την οποία οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη της και να συμπληρώσουμε τις γνώσεις μας για τον τόπο μας.
Τέλος να υπενθυμίσουμε ότι ο Τάσος είναι πολυγραφότατος και ανεξάντλητη πηγἠ γνώσεων και πληροφοριών όσον αφορά τον Πολιχνίτο και όχι μόνο. Γι’ αυτό και η συνεργασία μας συνεχίζεται και συντόμως επανερχόμαστε με φρέσκο υλικό προς εμπλουτισμό των γνώσεων μας.