Παιδομάζωμα στη Λέσβο το 1462.

Ιγνάτης Ψάνης

Παιδομάζωμα

Το παιδομάζωμα η λέξη «παιδομάζωμα», ο βαρύτερος φόρος αίματος που κλήθηκε να πληρώσει ένα Έθνος κατά τη διάρκεια οθωμανικής κατοχής, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1675 και ο παλαιότερος όρος ήταν «γιανιτζαρομάζωμα», όπως ονομάστηκε η πρακτική απαγωγής νέων αγοριών από τους Οθωμανούς, κυρίως από Χριστιανικές οικογένειες των Βαλκανίων, μία από της τραγικότερες μορφές εξισλαμισμού, με σκοπό την ανατροφή τους με Τουρκική συνείδηση προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως στρατιώτες στα Τάγματα των γενιτσάρων ή για τη στελέχωση υπηρεσιών του Σουλτάνου. Ήταν διαδικασία με κεντρική οργάνωση και εμπνευστής της υπήρξε ο Καρά Χαλίλ Πασάς, μεγάλος βεζίρης επί σουλτάνου Μουράτ Α’.

Ένα τέτοιο γεγονός έζησε το νησί μας. όταν καταλήφθηκε από τους Τούρκους το 1462.
Ξεκληρίστηκε το νησί από νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια.

Ακόμη μια (πικρή αυτή τη φορά) σταγόνα ιστορίας.

            Η μαρτυρία του Λατίνου Αρχιεπισκόπου Βενέδικτου το 1462. Ο ανθός της νεολαίας της μεσαιωνικής Μυτιλήνης μεταστρέφεται με τη βία στο Ισλάμ. Τα κορίτσια θα κλειστούν σε χαρέμια γεννώντας νέους Τούρκους, αποκομμένους εντελώς από τις ρίζες τους. Τα αγόρια του νησιού θα προωθηθούν στις τάξεις των Γενιτσάρων. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής τα ελληνόπουλα δεν εντάσσονταν συνήθως σε τάγματα πολεμιστών, καθώς οι Τούρκοι προτιμούσαν τους πιο σκληραγωγημένους Σέρβους και Αλβανούς. Θεωρούσαν τα παιδιά ελληνικής καταγωγής πιο έξυπνα και τα εκπαίδευαν για τη διοίκηση. Εκεί καταλάμβαναν υψηλές θέσεις, φτάνοντας ακόμα και στη θέση του μεγάλου Βεζύρη, στη θέση δηλαδή να κυβερνούν ουσιαστικά την Αυτοκρατορία.

        Γράφει ο αυτόπτης μάρτυς Λατίνος επίσκοπος:

      «Συνέβη λοιπόν στις 17 Σεπτεμβρίου, κάθε οικογένεια των Χριστιανών να τρέχει βιαστικά για να καταγραφεί ονομαστικά από 3 γραμματικούς και μονάχα λίγοι παραμελημένοι και ασήμαντοι αφέθηκαν στην πόλη. Και θα μπορούσε κανείς να τους δει να τρέχουν μαζεμένοι, ποιος θα ξεπεράσει τον άλλον μπροστά σ’αυτούς που τους διέταζαν, διαλεγμένα παλικαρόπουλα, μελλοντικοί Τούρκοι, παρθένες να αρπάζονται αποσπασμένες από τα χέρια των γονιών τους, να απαγάγονται για να βιαστούν σε λίγο, ακόμα και βρέφη βυζανιάρικα τραβηγμένα από τους μαστούς των μητέρων τους, σαν κοπάδι πρόβατα, 500 πάνω κάτω να αποχωρίζονται και με τη βία να σπρώχνονται από τους σωματοφύλακες του Σουλτάνου για να γίνουν σκλάβοι του σεραγιού. Τίποτα τότε δεν ωφελούσαν τα δάκρυα τα χυμένα απ’τους πεσμένους στα γόνατα γονιούς, καθόλου τα ξεσκίσματα των μάγουλων, καμιά ματιά των παιδιών αυτών δεν ωφελούσε προς τους αφημένους πίσω γονείς. Αντίθετα, από τον φόβο των χτυπημάτων, μόλις ξεσπούσαν τα αναφιλητά, τσακισμένοι απ’τον πόνο, έδιναν την ψεύτικη εντύπωση πως χασμουριούνται περισσότερο παρά πως στενάζουν. Καταγράφονταν τα ονόματα και τα επώνυμα καθενός και σαν πρόβατα για σφάξιμο, αριθμημένα παραδίδονταν στους ναύτες για να τα μεταφέρουν ως την Κωνσταντινούπολη. Και από αυτούς ένα μέρος πεθαίνει από το στρίμωγμα μέσα στα καράβια και πριν τα νεκρά κορμιά ριχτούν στη θάλασσα κόβεται το δεξί αυτί και ο γραμματικός του πλοίου έσβηνε το όνομά του από τον κατάλογο».

Πηγή: Νικ. Μωραϊτάκης