Κυριάκος Κουκούλας
Ποιός είναι εκείνος που έχει περιδιαβεί στο χωριό μας και δεν έχει εντυπωσιαστεί από τα μοναδικής ομορφιάς σπίτια του, με τα εξαιρετικά πελεκητά διακοσμητικά και τους εξωτερικούς χρωματιστούς σοβάδες που συνθέτουν έναν πολύχρωμο καμβά, τον Πολιχνίτο. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια και να φτάσουμε στην παρουσίαση του φωτογραφικού λευκώματος “Ο Πολιχνίτος του 20ου αιώνα”από κοινού με τον κ. Μακρή, τότε, έκπληκτοι ακούσαμε από τον κ. Καλοντζόγλου Χρήστο, ότι ο Πολιχνίτος αποκαλείται “ζωντανό αρχιτεκτονικό μουσείο”. Πράγματι, το χωριό που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας ήταν τέτοιο. Αυτό διαπίστωσε στη συνέχεια ο μετέπειτα Νομάρχης και το χαρακτήρισε παραδοσιακό- διατηρητέο οικισμό, με σκοπό την προστασία της αρχιτεκτονικής του ομορφιάς. Δυστυχώς όμως, αυτή η σημαντική απόφαση δεν ήταν αρκετή για να το διασώσει, καθώς άφηνε πολλά περιθώρια αυτενέργειας στους ιδιοκτήτες, ούτε όμως δημιουργήθηκε κάποια αρμόδια υπηρεσία που θα φρόντιζε, ώστε να διαφυλαχθεί η μοναδικότητα της φυσιογνωμίας του χωριού.
Τα επόμενα χρόνια άρχισε η αλλοίωση της εικόνας του χωριού με διαρκείς παρεμβάσεις που απέκλιναν από την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική. Η αρχή έγινε με την αφαίρεση των ξύλινων κουφωμάτων και η αντικατάστασή τους από αλουμινένια, χάριν ευκολίας. Χαρακτηριστικό της γενικότερης αδιαφορίας που επιδείξαμε είναι τα σπίτια που κοσμούνται με κουφώματα τριών διαφορετικών χρωμάτων. Ενώ, ενδεικτική της γενικότερης νοοτροπίας μας είναι, η παράσταση διαμαρτυρίας που έκαναν οι επαγγελματίες του χώρου στον Νομάρχη, καθώς τους κυρίευσε ο φόβος οτι θα έμεναν χωρίς αντικείμενο εργασίας.
Τα χρόνια περνάνε, τα αλουμίνια μένουν και προς έκπληξιν όλων, δεν είναι τα μόνα που πληγώνουν την εικόνα του χωριού μας. Ανακάλυψη των τελευταίων χρόνων, είναι, η αφαίρεση του χρωματιστού εξωτερικού σοβά και η αρμολόγηση των τοίχων, χάριν οικονομικού ωφέλους, καθώς μακροπρόθεσμα δεν χρειάζονται βάψιμο τα σπίτια.
Είναι κοινά αποδεκτό, πως περνάμε δύσκολη οικονομικά συγκυρία και καθένας γνωρίζει τα όρια του πορτοφολιού του. Όμως, ίσως είναι μεγαλύτερο εν τέλει το κέρδος για τον καθένα, αν το χωριό μας έστω και τώρα την ύστατη ώρα, διασώσει την αρχιτεκτονική του ομορφιά. Είναι επιτακτική ανάγκη, ο Δήμος Δυτικής Λέσβου να θεσπίσει αρμόδια υπηρεσία ορίζοντας το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, ώστε σε κάθε ανακαίνιση να ακολουθείται πιστά το αρχικό σχέδιο κάθε οικίας, διαφυλάσσοντας τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του Πολιχνίτου.
Πρόσφατα, επισκέφθηκε το χωριό μας, ομάδα αρχιτεκτόνων, όπου όλοι έμειναν έκπληκτοι με το πλήθος των γλυπτών που κοσμούν τα σπίτια πολύ δε περισσότερο με την κατασκευαστική τους τελειότητα. Ευχή όλων μας είναι, να κατανοήσουμε την αξία αυτής της μοναδικής κληρονομίας που φέρει το χωριό μας και με κάθε τρόπο να αγωνιστούμε, ώστε να την διαφυλάξουμε και να την παράδωσουμε στα παιδιά μας όσο πιο κοντά στην αρχική της μορφή.