Η εκδήλωση για την αλυκή μας στο Πολύκεντρο

Ιγνάτης Ψάνης

Το θέμα της εκδήλωσης για τις αλυκές του Πολιχνίτου, την Παρασκευή 9 Αυγούστου στο Πολύκεντρο, ώρα 19.30 είχε ως θέμα :“Εξερευνώντας τις Αλυκές Πολιχνίτου και αξιοποιώντας την κληρονομιά τους”.
Και ως προς «την εξερεύνηση» θα μπορούσε να πει κανείς ότι ακούστηκαν αρκετά και ενδιαφέροντα, για την ιστορία των Αλυκών, τους παλιότερους τρόπους και μεθόδους παραγωγής του αλατιού, την εκμηχάνιση των Αλυκών. Αυτό το θέμα όμως έχει μόνο και καθαρά θεωρητικό χαρακτήρα και απλά λειτουργεί κατατοπιστικά και ενημερωτικά για τον ακροατή.
Το μείζον θέμα και ζητούμενο της εκδήλωσης, κατά τη γνώμη μας, έπρεπε να είναι το δεύτερο μέρος του θέματος το :”Αξιοποιώντας την κληρονομιά τους”. Και επ’ αυτού ειπώθηκαν, δυστυχώς, ελάχιστα.
Ως τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή
Κεντρική συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η Κατερίνα Πολυχρονοπούλου, υπεύθυνη πολιτιστικών τμημάτων του Συλλόγου Πολιχνιατών Αθήνας.
Έμπειρη στις παρουσιάσεις, γνωρίζει πώς να αντιμετωπίζει τους ομιλητές, κάποιοι από τους οποίους στη σημερινή εκδήλωση, είχαν πρόβλημα με τον χρόνο της ομιλίας.
Χαιρέτησαν την εκδήλωση:
-Η Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου κα. Η Ιωάννα Καλαθά με θερμά λόγια, καλωσόρισε τον κόσμο και προσφώνησε τους εκλεκτούς καλεσμένους και τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, αποδίδοντας τον καθένα ανάλογες ιδιότητες.
Αλγεινή εντύπωση σε όλους προκάλεσε η προσφώνηση του Γιάννη Συκά, που μόνο σ’ αυτόν δεν απέδωσε καμιά ιδιότητα, δεν είπε τίποτα… Ο Γιάννης ήταν δύο φορές ο Δήμαρχος του χωριού και τώρα δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Δυτικής Λέσβου και επικεφαλής της παράταξης της Λαϊκής Συσπείρωσης.
– Η κα Ασανούλα Γιαννή Κοκκινέλη, Αντιδήμαρχος της Ανάπτυξης του Δήμου Δυτικής Λέσβου, η οποία περιέγραψε το στρατηγικό σχεδιασμό και την ανάπλασή της περιοχής μας.
Το σχόλιο της παρουσιάστριας της εκδήλωσης κας Κατερίνας Πολυχρονοπούλου στο τέλος ήταν η επιτομή της περίληψης:” Και τα μισά να κάνετε από αυτά που είπατε είμαστε ευχαριστημένοι”
-Η κα Αφροδίτη Βατή-Μαριόλα, Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Τουριστική Ανάπτυξης και Εξωστρέφεια με αρμοδιότητες στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Τουρισμός της Διεύθυνσης Επιχειρηματικού Σχεδιασμού, η οποία περιέγραψε την περιοχή μας με τα πιο γλυκά και όμορφα λόγια.
 Επομένως, έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης, τις οποίες όμως εμείς αδυνατούμε ή αργούμε να εντοπίσουμε.
-Η κα Ζάχου Ταξούλα, Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιχνιατών  Αθήνας, η οποία είπε πως η σημερινή εκδήλωση είναι συνέχεια εκείνης του περασμένου Νοεμβρίου, η οποία υπήρξε πολύ καλή, και θα στηρίξει παρόμοιες εκδηλώσεις.
Οι ομιλητές
Δεν ανοίξαμε τη φωτογραφία, γιατί αλλοιώνεται.
Πρώτη η κα Μαρία Μανώλα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Διοίκησης Τουρισμού του Παν/μίου Δυτικής Αττικής, αφού διευκρίνισε ότι σκοπός της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη των αλυκών και η αξιοποίηση τους και στόχος ίδρυσης μουσείου άλατος, προχώρησε στη συνέχεια, ξεκινώντας από το μουσείο άλατος του Μεσολογγίου, να κάνει εκτενείς και λεπτομερείς περιγραφές αξιοποίησης των αλυκών ανά την υφήλιο. .
 Εμείς δυσκολευόμαστε πάντως να φανταστούμε τις αλυκές μας ως χώρο εκτόξευσης πυραύλων, ως χώρο όπου γίνονται αγώνες ταχύτητας αυτοκινήτων… και άλλα τέτοια.
Και επειδή δεν έκανε καμία πρόταση για την αξιοποίηση των δικών μας αλυκών, επί του πεδίου δηλαδή, γι’ αυτό και θα αναδημοσιεύσουμε από το Δελτίο Τύπου της ημερίδας την 23η Νοεμβρίου 2023 το οποίο η ίδια εξέδωσε τις προτάσεις που έκανε τότε. Τα συμπεράσματα δικά σας…
«Λαμβάνοντας τη διεθνή βιβλιογραφία και τις πολιτιστικές δραστηριότητες ανά τον κόσμο η εισηγήτρια επικεντρώθηκε στη Λέσβο και συγκεκριμένα στους
«Λεσβιακούς δρόμους του αλατιού»
 Οι αλυκές παίζουν σημαντικό ρόλο στον καλλιτεχνικό χώρο. Την εποχή του κορωνοϊού, όταν αναγκαστικά έγινε μια εκδήλωση πιάνου στις αλυκές, γράφτηκαν τα καλύτερα σχόλια από τον τύπο: «Μάγεψε το Διεθνές Φεστιβάλ Μολύβου στις αλυκές Καλλονής-θεωρήθηκε μια εμπνευσμένη παρουσίαση». Επομένως, μπορεί να ακολουθήσουν παρόμοιες δραστηριότητες.
 Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στο «πολιτιστικό και τουριστικό προϊόν» που λέγεται «Μέγας φιλόσοφος Αριστοτέλης», που έζησε τον τόπο 2.500 χρόνια πριν και μάλιστα έγραψε το πρώτο βιβλίο για βιολογία με τίτλο «περί τα ζώα ιστορίαι».
 Το φυσικό κάλλος των αλυκών , ο υδροβιότοπος με τα φλαμίνγκο, τα παστά με προτεραιότητα στο επώνυμο μεζέ «σαρδέλα καλλονής», τα βραβευμένα ούζα ,αποτελούν και αυτά προστιθέμενη αξία του πολιτιστικού πόρου, που λέγονται αλυκές.
 Η παρατήρηση της φύσης με οργανωμένες πεζοπορίες, που ξεκινούν ή καταλήγουν στις αλυκές αλλά περιλαμβάνουν και άλλους σταθμούς της περιοχής, με βιωματικές δραστηριότητες, είναι ακόμα μια πρόταση στα πλαίσια των πολιτικών βιωματικών διαδρομών με αμοιβή.
 Οι αλυκές μπορούν να προσφέρουν έναν όμορφο χώρο για περιπάτους, καθώς οι εκτάσεις τους είναι επίπεδες και η πρόσβασή τους είναι σχετικά εύκολη.
 Επίσης, οι μεγαλύτερες εκτάσεις των αλυκών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, για ποδηλατοδρομίες προσφέροντας έναν μοναδικό τρόπο εξερεύνησης της φύσης και του τοπίου.
 Η παρατήρηση πουλιών ή ζώων της περιοχής ή ακόμα και τα υπέροχα περιβόλια με τα κηπευτικά των ντόπιων με προετοιμασίες ενός απλού φαγητού ή μιας χωριάτικης σαλάτας από τα χέρια των τουριστών ,θα ήταν η αρχή μιας βιωματικής δραστηριότητας που δημιουργούσε συναισθήματα και έκανε το τουριστικό. προϊόν «Πολιχνίτος» ή «Καλλονή» ανταγωνιστικό έναντι άλλων.
 Το κανό ή το καγιάκ στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου Καλλονής η της παραλίας Βατερών
 με άλλα, με σεβασμό πάντα στο οικοσύστημα, μπορούν να εφαρμοστούν και στην ευρύτερη περιοχή των αλυκών Δ, Λέσβου», αφού αποτελούν δημοφιλείς δραστηριότητες στο εξωτερικό. Στην Αμερική είναι ενταγμένες στις δραστηριότητες ξενοδοχείων.
 Η συμμετοχή τουριστών στην παρασκευή τοπικών προϊόντων, πάντα ως δραστηριότητα με εισιτήριο, θα ήταν ακόμα μια πηγή εσωτερικών για τον τόπο.
 Και πρόταση όλων των Λέσβιων εισηγητών υπήρξε η δημιουργία «Μουσείου Άλατος», σύμφωνα με τα πρότυπα της αντίστοιχης στο Μεσολόγγι.”
Νίκος Κοροβέσσης,
πρώην Διευθυντής Παραγωγής και Ανάπτυξης της Εταιρείας “Ελληνικές Αλυκές
Ξεκίνησε με το ιστορικό της εταιρείας “Ελληνικές Αλυκές Α.Ε.” που συμπεριέλαβε όλες τις ελληνικές της χώρας (7) και η οποία κάτω από την πίεση της ζημιογόνου λειτουργίας των  αλυκών προέβαινε σε αναγκαστικό εκσυγχρονισμό. εκμηχάνιση των αλυκών. Το 1991 μετάθεση ήρθε με δυσμενή μετάθεση στο χωριό μας, για πολιτικούς λόγους(!), μεταφέροντας όμως και μία τεράστια εμπειρία για τον εκμηχανισμό των αλυκών, που είχε αποκτήσει, από τις αλυκές του Κίτρου της Πιερίας.
Λεπτομερέστατα αφηγήθηκε, και με τη βοήθεια παραστατικού υλικού ολόκληρη τη διαδικασία της διαμόρφωσης ενός σύγχρονου τρόπου εξόρυξης του αλατιού.
Συγκινητική ήταν η αναφορά στους ανθρώπους με τους οποίους εργάστηκε και οι ευχάριστες αναμνήσεις που αποκόμισαν από τη διαμονή του στο χωριό μας.
Πάντως δεν υπήρξε καμία πρόταση για την αξιοποίηση των αλυκών σήμερα.
Η ΑΒΟΚΕΤΑ
-Στράτης Ζγουρνιός από το Κέντρο Περιβάλλοντικής Ενημέρωσης
Αρχικά τόνισε πως οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι από το 2012 το νησί ανήκει στην παγκόσμια οικογένεια γεωπάρκων. Η ιδέα των γεωπάρκων ανήκει στο νησί μας.
Στη συνέχεια ανάφερε τις προστατευμένες περιοχές της Λέσβου και πρόσθεσε πως το νησί έχει 84 υγρότοπους, και κατατάσσεται δεύτερο μετά την Κρήτη.
Από το 455 είδη πουλιών 430 ανήκουν στη Λέσβο, για αυτό και οι ορεινή που παρατήρησαν είναι μία από τις δράσεις που εξυπηρετούν την οικολογία και τον τουρισμό.
Ο υγρότοπος του Πολιχνίτου περιλαμβάνει το Αλυκούδι και τη Νυφίδα (έλος).
Το πτηνό αβοκέτα διαλέγει την Πολιχνίτο, για να κάνει αυγά και να συνεχίσει το ταξίδι του.
Προβλήθηκαν εξαιρετικά είδη πουλιών και έκλεισε τονίζοντας δεν είναι αναγκαίο αλλά χρειάζεται και θα εξυπηρετούσε ένα παρατηρητήριο πουλιών στο Πολιχνίτο.
Τέλος ο Στρατής Πάντας, συγγραφέας, αρθρογράφος.
Η ομιλία του είχε δύο μέρη. Στο πρώτο ξεκίνησε με το γνωστό παραμύθι του βασιλιά που μετάβαση του θρόνου του στην κόρη του, που έκανε δώρο του αλάτι και στη συνέχεια αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος ομιλίας του, περιγράφοντας τα δεδομένα από την αρχαιότητα ίσαμε σήμερα την αξία του αλατιού για τον οργανισμό μας. , χαρακτηρίζοντάς το πολυφάρμακο. Με αναφορές από το γλωσσικό υλικό της καθημερινότητας συμπλήρωσε τον καθοριστικό του ρόλο.
Το δεύτερο μέρος το αφιέρωσε στις αλυκές του χωριού μας, στις οποίες βρέθηκε από το παιδάκι 11 χρονών.
Φρόντισε να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα των αλυκών, κάνοντας μία ιστορική αναδρομή και ξεκινώντας από το 1548 όταν άρχισε να λειτουργούν. Περιέγραψε όλη τη διαδικασία της παραγωγής με τρόπο λεπτομερειακό και γραφικό. Συγκίνησε η αναφορά του στην «εργατιά», στους ανθρώπους που βρήκαν ένσημα και σύνταξη, όπως και όταν θυμάμαι ποτέ την όλη διαδικασία «πανηγύρι», αν και οι συνθήκες ήταν «δύσκολες, επίπονες και συχνά απάνθρωπες».
Έκλεισε την ομιλία του με τη μοναδική ουσιαστική και πρακτική πρόταση που ακούστηκε: “Εκφράζω την ευχή, τελειώνοντας, να αποφασίσουν οι υπεύθυνοι να γίνει στο χώρο της αλυκής μας η επεξεργασία, η συσκευασία και η μεταφορά του αλατιού.”
Η εκδήλωση έκλεισε με εδέσματα που προσφέρονταν στο κοινό και με χορούς του χορευτικού “Μπάλου”
ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ
– Προσκλήθηκε ο κ. Παναγιώτης Παρασκευαϊδης, βουλευτής του νησιού, Πολιχνιάτης, τ. Δήμαρχος του χωριού, με άμεση εμπλοκή στην αλυκή μας, εφόσον στη δημαρχιακή του θητεία εξασφαλίστηκαν 25 εκ. δραχμές για μελέτες και δημιουργία μουσείου άλατος, που ποτέ δεν έγινε ούτε επί δημαρχίας του αείμνηστου Στρατή Γιανέλλη, ο οποίος  συνέχισε τις προσπάθειες του προκατόχου του. Προσκλήθηκε αλλά δεν κλήθηκε να απευθύνει ούτε ένα χαιρετισμό, αν και έπρεπε να κάνει ουσιαστική παρέμβαση.
-Κλήθηκε να παραστεί αλλά όχι να μιλήσει ο Διευθυντής των αλυκών Πολιχνίτου και Αγίας Παρασκευής κ. Χρήστου Παναγιώτης. Δε θα έπρεπε να είχε συμπεριληφθεί στους ομιλητές;
-Αισθητή η απουσία του Δημάρχου, κ. Τ. Βέρρου, του Διευθυντή του Μουσείου του Απολιθωμένου, κ. Ν. Ζούρου, που προβλήιθηκε μάλιστα ως εισηγητής αλλά δεν ανακοινώθηκε η απουσία του, του Αντιδημάρχου μας κ. Γ. Αλάνη, σε ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για τις ιστορικές αλυκές μας και για την ανάπτυξη του τόπου μας.
-Μήπως από τον τίτλο της εκδήλωσης έπρεπε να λείπει το “αξιοποιώντας την κληρονομιά τους;(των αλυκών)”.
-Και κάποια άλλα ήσσονος σημασίας περιστατικά θα πρέπει να προβληματίσουν τους διοργανωτές, στους οποίους ευχόμαστε καλύτερα την επόμενη φορά.
Το θετικό βέβαια είναι ότι έγινε κάποια κουβέντα για την αλυκή μας.