Ιγνάτης Ψάνης
Το ψηφιδωτό, διαστάσεων 3,27 x 2,57 m, είναι το τελευταίο έργο του Αλέκου Σαντή που τοποθετήθηκε, με την βοήθεια του γιου του Χάρη, στο ναό της Αγίας Θέκλας, στην Σωτήρα της Κύπρου, πόλη της ελεύθερης Αμμοχώστου, κοντά στην πόλη της Αγίας Νάπας.
Η Αγία Θέκλα καταγόταν από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και οι γονείς της ήταν ειδωλολάτρες. Η μεταστροφή της από την ειδωλολατρία στον χριστιανισμό έγινε, όταν γνώρισε τον Απόστολο Παύλο και άκουσε τα κηρύγματά του. Η Αγία Θέκλα εγκατέλειψε το πατρικό της και ακολούθησε τον Απόστολο Παύλο. Υπέστη πολλά μαρτύρια και γι’ αυτό το λόγο ονομάστηκε Πρωτομάρτυρας. Τελικά κατέφυγε στο όρος Καλαμών, όπου εκοιμήθη εν ειρήνη σε ηλικία ενενήντα ετών. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου της Αγίας βρίσκονται και στη Κύπρο. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία τιμά τη μνήμη της στις 24 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Ο Χάρης, γιος του Αλέκου και της Σίλιας, μπροστά στο εξαιρετικό καλλιτέχνημα.
ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ (ΗΡΩΩΝ)
Το Καλλιμάρμαρο μνημείο πεσόντων και αγνοουμένων της Ξυλοφάγου διεκπεραιώθηκε το 2022 τα εγκαίνια του οποίου τελέστηκαν στις 21 Οκτωβρίου 2023 από τον Υπουργό Άμυνας Μ. Γιωργάλλα εκ μέρους του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη.
Το μνημείο αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής των εύψυχων νέων συγχωριανών μας που έδωσαν τη ζωή τους ή που η τύχη τους δεν εξακριβώθηκε ακόμα τόσο από τις μάχες της Τηλλυρίας του 1964 όσο και από τη τουρκική εισβολή του 1974.
Το μνημείο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Αλέξανδρος Σαντής.
Αποτελείται από γλυπτική σύνθεση με το άγαλμα γυναικείας μορφής συμβολίζοντας την ελευθερία η οποία χαιρετά και με το άλλο χέρι κρατά δάφνινο στεφάνι.
Μπροστά από το άγαλμα , σε μαρμάρινη κλίνη κείτεται πεσών αγωνιστής χωρίς ρούχα αλλά με ρηγμένο ένα ιμάτιο παραπέμποντας στην αποκαθήλωση τονίζοντας το θρησκευτικό στοιχείο.
Εκατέρωθεν της σύνθεσης στα τοιχία προβάλλουν βαθιές ανάγλυφες συνθέσεις των πεσόντων και αγνοουμένων της κοινότητας. Κοντά στις μορφές είναι χαραγμένα καθέτως τα ονόματα των πεσόντων και αγνοουμένων.
Μνημείο Ηρώων

Πηγή:https://xylophagou.com.cy/%CF%84%CE%BF-%CF%87%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CF%82/%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B7%CF%81%CF%8E%CF%89%CE%BD/